xayvon va parandalarda o'ta xavfli virusni tarqalishi
Ushbu maqola qishloq xoʻjaligi hayvonlari, xususan, qoramollar, qoʻylar va parrandalarda uchraydigan pasteurelyoz kasalligining oldini olish, davolash va unga qarshi kurash choralarini takomillashtirishga bag'ishlangan. Maqolada kasallikning kelib chiqishi, uning iqtisodiy zarari, aniqlash usullari, davolash va profilaktika qilishning eng samarali yo'llari haqida batafsil ma'lumot berilgan. Kasallikka qarshi kurashda giperimmun zardoblar, immunoglobulinlar, antibiotiklar va sulfanilamid preparatlaridan foydalanishning samaradorligi hamda turli vaksinalarning qo'llanilishi yoritilgan. Shuningdek, dezinfeksiya qilish usullari va xo'jaliklarda sanitariya-gigiyena qoidalariga rioya qilish muhimligi ta'kidlangan.
Asosiy mavzular
- Kasallikning nomi va tavsifi: Pasteurelyoz (gemorragik septitsemiya) – qishloq xoʻjalik hayvonlari, parrandalar va odamlarda uchraydigan yuqumli kasallik boʻlib, septik holatlar, yuqori nafas yoʻllari, ichak shilliq qavatlari, oʻpka va plevraning yalligʻlanishi, shishlar bilan xarakterlanadi. Kasallik katta iqtisodiy zarar keltiradi.
- Davolash va profilaktika usullari: Pasteurelyozni davolashda giperimmun zardoblar, antibiotiklar (oksitetrasiklin, biomisin, tetrasiklin, streptomitsin, penisillin va boshqalar), immunoglobulinalar, sulfanilamid preparatlari (sulfamerazin, sulfametazin) hamda turli vaksinalar qoʻllaniladi. Davolashni oʻz vaqtida, toʻgʻri tashxis qoʻyib boshlash samarali natija beradi.
- Qarshi kurash choralari: Kasallikning oldini olish uchun umumiy va maxsus choralar amalga oshiriladi. Bularga hayvonlarni toʻgʻri oziqlantirish, saqlash sharoitlarini yaxshilash, sanitariya-gigiyena qoidalariga rioya qilish, yangi kelgan hayvonlarni karantinga olish, dezinfeksiya, parrandalarni emlash kiradi. Kasallik tarqalgan xoʻjaliklarda cheklov choralari joriy etiladi.
- Dezinfeksiya vositalari: Dezinfeksiya uchun yangi soʻndirilgan ohak, aktiv xlorli ohak, oʻyuvchi natriy, kreoliin, formaldegid kabi vositalar ishlatilishi mumkin.
- Vaksinalar: Yirik shoxli hayvonlar, qoʻylar va choʻchqalarda pasteurelyozga qarshi presipitinlangan farmol vaksina, yirik shoxli hayvonlar, buyvollarda yarim suyuq formolgidrookisalyuminiyli AzNIVI vaksinasi hamda yirik shoxli hayvon, buyvol va qoʻylarda emmulgirlangan vaksinalar qoʻllaniladi. Vaksinalar 6 oy davomida immunitet hosil qiladi.