Navoiy Viloyati Xatirchi tumanidagi 4Н402 "Tamobahrin q.-Ko‟ksaroy q." Avtomobil yo‟lining 4-9 km bo‟lagini mukammal ta'mirlash loyihasi.

Ushbu bitiruv malakaviy ish Navoiy viloyati Xatirchi tumanidagi 4H402 "Tamobahrin q.-Ko'ksaroy q." Avtomobil yo'lining 4-9 km bo'lagini mukammal ta'mirlash loyihasini tayyorlashga bag'ishlangan. Ishda avtomobil yo'llarining klassifikatsiyasi, texnik parametrlari, yo'l qatnov qismlarining elementlari, yo'lning kelajakdagi harakat jadalligini hisoblash, yo'l qatlamlarining mustahkamligi va ularning konstruksiyasini tanlash, shuningdek, yo'l qurilishida mehnat xavfsizligini ta'minlash kabi muhim masalalar yoritilgan. Xususan, 4H402 yo'lining ma'lum qismini mukammal ta'mirlash loyihasi ishlab chiqilgan. Loyihada yo'lning mavjud holati, ta'mirlash ishlari, uni bajarish texnologiyasi, zarur materiallar hamda mehnat xavfsizligi choralari atroflicha ko'rib chiqilgan.

Asosiy mavzular

Kirish: O'zbekiston Respublikasi Prezidentining 2017-yil 14-fevraldagi PQ 2776-sonli "O'zbekiston Respublikasi Avtomobil yo'llari davlat qo'mitasi va O'zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Respublika yo'l jamg'armasi faoliyatlarini tashkil etish to'g'risida" gi Qaroriga asosan avtomobil yo'llarining ahamiyati, mamlakatimizda yo'l-transport infratuzilmasini rivojlantirishning dolzarbligi va Investitsion dasturlarning ahamiyati haqida ma'lumot berilgan.
Yo'l o'tgan hududning tabiiy iqlim sharoiti: Navoiy viloyatining tabiiy iqlim sharoiti, geografik joylashuvi va iqlimiga oid ma'lumotlar berilgan. Viloyatning shimoli va g'arbida ko'chma qum barxanlari, gilli cho'l zonalari mavjudligi, bahorda turfa tabiiy giyohlar bilan bezalishi, cho'l hayvonot va hashoratlari, noyob hayvonlar va qushlarning yashashi haqida ma'lumot berilgan.
Yo'l o'tgan hudud haqida ma'lumot: Viloyat markazi – Navoiy shahri haqida ma'lumot berilgan. Shaharning yarim asrlik to'yi nishonlangani va uning mamlakatimizning eng so'lim va ozoda, tartibli go'shalaridan biri ekanligi ta'kidlangan.
IV-toifali avtomobil yo'lining texnik parametrlari: Avtomobil yo'lining poyi va qatnov qismi ko'ndalang kesimining asosiy o'lchamlari yo'l toifasi va vazifasiga ko'ra SHNQ 2.05.02-07 ga asosan qabul qilinishi va yo'l yoqasi hamda harakat tasmasining o'lchamlari keltirilgan.
Yo'lning kelajakdagi kutilgan harakat jadalligini hisoblash: Kelajakdagi sutkalik harakat jadalligini iqtisodiy qidiruvlar asosida aniqlash usullari va Navoiy viloyati IV-toifali 4H402 avtomobil yo'lining 4-9 km dagi harakat jadalligi hamda uning kelajakdagi prognozlari hisoblanishi yoritilgan.
Yo'lning bo'ylama kesimi va uning elementlari: Yo'l o'qining vertikal tekislikdagi proyeksiyasi – yo'lning bo'ylama profili deb atalishi, bo'ylama nishablik va uning qatnov qismining yer betiga nisbatan joylashuvi haqida tushuncha berilgan. Yo'lning gruntli qatlamining elementlari, ya'ni o'ymalar va ko'tarmalar haqida ma'lumot berilgan.
Yo'lning ko'ndalang kesimi va uning elementlari: Yo'l tasmasi (katnov qismi), yo'l yoqasi va ularning vazifalari haqida ma'lumot berilgan. Yo'l yoqasining harakat xavfsizligini ta'minlashdagi roli, chetki tasmalar va yon ariqchalar haqida tushuntirilgan.
Mavjud sun'iy inshootlar jadvallari, nuqsonlar qaytnimasi: Mavjud sun'iy quvurlar va ularning holati haqidagi ma'lumotlar jadval ko'rinishida keltirilgan. Shuningdek, yo'lning turli qismlaridagi nuqsonlar va ularni bartaraf etish bo'yicha takliflar ham ko'rsatilgan.
Loyiha qilinayotgan yo'limizni kanstruksiyasini 10 t ga yuk ko'tara olishini hisoblash.: Yo'l to'shamasi konstruksiyasini tanlash uchun zarur bo'lgan ma'lumotlar, jumladan, yo'l to'shamasi qatlamlarining qalinligi va hisobiy og'irliklar aniqlangan.
Yo'l toʻshamasini ruxsat etilgan elastik egishga hisoblash.: Yo'l to'shamasini qatlam-qatlam hisoblash usullari va ularning mustahkamlik nisbatlarini aniqlash keltirilgan. Turli qatlamlarning mustahkamlik koeffitsientlari va umumiy elastiklik moduli hisoblab chiqilgan.
Monolit qatlamlarda hosil buladigan egilishdan choʻzilishga qarshilikni hisoblash.: Asfaltobeton qatlamlarida egilishdan cho'zilishga qarshilikni hisoblash usullari va ularning mustahkamlik shartlari bajarilishi keltirilgan. Asfaltobeton qatlamlarining egilishdan cho'zilishga qarshiligi hisoblangan.
Avtomobil yo'llarini mukammal ta'mirlash jarayonida baxtsiz hodisa va jarohatlanishlarni oldini olish: Avtomobil yo'llarini ta'mirlash jarayonida yuzaga kelishi mumkin bo'lgan baxtsiz hodisalar va jarohatlanishlarning oldini olish choralari, ularning sabablari va profilaktikasi haqida ma'lumot berilgan. Ishlab chiqarishda mehnatni muhofaza qilish qoidalari va me'yorlari, texnika xavfsizligi, sanitar-gigienik sharoitlar va psixofizologik omillar tahlil qilingan.
Yo'l qurilishi mashinalaridan foydalanishda xavfsizlikning umumiy talablari: Yo'l qurilish mashinalaridan foydalanishda xavfsizlikning umumiy talablari, jumladan, mashinalarni boshqarish, ularga texnik xizmat ko'rsatish va foydalanish bo'yicha yo'riqnomalar, ularning kabinalarida begona shaxslarning bo'lishining taqiqlanishi haqida ma'lumot berilgan.
Texnika xavfsizligi: Asfaltbeton zavodlarida atrof-muhit muhofazasi va texnika xavfsizligi, jumladan, zavodlarni shahar tashqarisida qurish, ishchilarni zaruriy kiyim-bosh bilan ta'minlash, texnika va jihozlarni ishga tushirishdan oldin tekshirish, bitumni qayta ishlash va saqlashda xavfsizlik choralari haqida ma'lumot berilgan.
Xulosa: Ushbu bitiruv malakaviy ishni tayyorlashda barcha me'yorlar va qoidalarga amal qilinganligi, loyihalash va qurilish jarayonida xavfsizlik va atrof-muhit muhofazasi masalalariga e'tibor qaratilganligi ta'kidlangan. Kelajakda o'z kasbida yetuk mutaxassis bo'lib, vatan ravnaqiga hissa qo'shish istagi bildirilgan.
Foydalanilgan adabiyotlar: Ishda foydalanilgan O'zbekiston Respublikasi Prezidentining farmonlari, SHNQ standartlari, ilmiy adabiyotlar va internet manbalari keltirilgan.