Фразеологизмдердегі сан есімдер және соматизмдердің қолданылу аясы
Ushbu tadqiqot oʻzbek tilidagi frazeologizmlarning, xususan, son va tana aʼzolari bilan bogʻliq boʻlgan frazeologizmlarning qoʻllanilishi va ularning tilshunoslikdagi oʻrni masalalarini oʻrganishga bagʻishlangan. Muallif frazeologizmlarning paydo boʻlishi, turlari, stilistik xususiyatlari hamda ularning nutqda qoʻllanilishini oʻz ichiga oladi. Tadqiqotda son va tana aʼzolariga oid frazeologizmlarning tahlili, ularning maʼnolari va shakllanish usullari koʻrsatib oʻtilgan. Asarda til boyligini tashkil etuvchi bu qatlamning lingvistik ahamiyati ochib berilgan.
Asosiy mavzular
- Kirish: Tilshunoslikda frazeologizmning oʻrni va ahamiyati, mavzuning dolzarbligi, tadqiqot obyekti va usullari haqida maʼlumot beriladi.
- Frazeologizmlarning turlari: Frazeologizmlarning grammatik tuzilishi va maʼnosi boʻyicha tasnifi, ularning erkin va barqaror birikmalar sifatida farqlanishi koʻrib chiqiladi.
- Frazeologizmlarning stilistik qoʻllanilishi: Frazeologizmlarning nutqda qoʻllanilishi, ularning ekspressiv-stilistik xususiyatlari, turli uslublarda (soʻzlashuv, ilmiy, publitsistik) ishlatilishi tahlil qilinadi.
- Son qoʻshimchali frazeologizmlarning qoʻllanilishi: Oʻzbek tilidagi sonlar (bir, ikki, uch, yigirma, qirq, yuz va boshqalar) ishtirokidagi frazeologizmlarning paydo boʻlishi, maʼnolari va qoʻllanilish doirasi misollar bilan yoritiladi.
- Somatik frazeologizmlarning qoʻllanilishi: Inson tanasi aʼzolarining nomlari (til, koʻz, qoʻl, bosh va boshqalar)dan tashkil topgan frazeologizmlarning maʼnolari, semantikasi va qoʻllanilish xususiyatlari oʻrganiladi.
- Xulosa: Tadqiqot natijalari umumlashtiriladi, son va somatik frazeologizmlarning oʻzbek tilidagi muhimligiga urgʻu beriladi.