Саноат фармация факулътети 2-курс талабалри учун физик ва коллоид кимё фанидан маърузалар матни

Ushbu kitob "Anorganik kimyo" fanidan majmua boʻlib, u Toshkent farmatsevtika instituti tomonidan tayyorlangan va talabalarga noorganik kimyo asoslarini oʻrganishda yordam beradi. Kitobda 18 ta maʼruza mavjud boʻlib, har birida nazariy bilimlar va amaliy mashgʻulotlar uchun zarur maʼlumotlar berilgan. Kitob anorganik kimyo asoslaridan tortib, kompleks birikmalar, oksidlanish-qaytarilish reaksiyalari, metallar va ularning birikmalari, kislotalar va asoslar, tizimlar va ularning turlari kabi keng qamrovli mavzularni oʻz ichiga oladi. Har bir mavzu soʻngida Jonlantirish uchun savollar berilgan boʻlib, ular talabalarning bilimini mustahkamlashga yordam beradi. Kitobda, shuningdek, umumiy va anorganik kimyodan amaliy mashgʻulotlar uchun qoʻllanmalar ham mavjud.

Asosiy mavzular

1-ma'ruza. Anorganik kimyo faniga kirish: Anorganik kimyoning umumiy tushunchalari, asosiy qonuniyatlari, kimyoviy birikmalar va ularning tasniflanishi, atom tuzilishi va elementlarning xossalari haqida ma'lumot beradi.
2-ma'ruza. Kimyoviy reaksiyalar tezligi va mexanizmi. Kataliz. Kimyoviy muvozanat: Kimyoviy reaksiyalarning tezligi, uni ta'sir etuvchi omillar, kataliz, kimyoviy muvozanat va Le-shatele prinsipi haqida ma'lumot beradi.
3-ma'ruza. Atom tuzilishi. Atomning yadroviy tuzilishi. Kvant mexanikasining nazariy asoslari. Atom orbitallar. Atomning elektron tuzilishi: Atom tuzilishi, kvant mexanikasi, atom orbitallari va elektron tuzilishi haqida ma'lumot beradi.
4- ma'ruza. Molekula tuzlishi va kimyoviy bog'lanish. Valent boglanishlar usuli. Molekulyar orbitallar nazariyasi. Molekulalar simmetriyasi to'g'risida tushuncha: Molekula tuzilishi, kimyoviy bog'lanishlar, valent bog'lanishlar usuli, molekulyar orbitallar nazariyasi va molekulalar simmetriyasi haqida ma'lumot beradi.
5 ma'ruza. Oddiy qattiq moddalarning tuzilishi. Sharsimon joylanish. Metallar va qotishmalar tuzilishi. Ion birikmalarning asosiy turlari: Qattiq moddalar tuzilishi, sharsimon joylanish, metallar va qotishmalar tuzilishi, ion birikmalarining turlari haqida ma'lumot beradi.
6-ma’ruza. Eritmalar kimyosi. Kislotalar va asoslar. Brensted kislotalari. Brensted bo’yicha asoslarning tavsiflanishi. Lyuis kislotalari. Lyuis kislota va asoslarining xossalari va reaksiyalari: Eritmalar, kontsentratsiyani ifodalash usullari, kislota va asoslar nazariyalari (Bryonsted va Lyuis), ularning xossalari va reaksiyalari haqida ma'lumot beradi.
7- ma’ruza. Oksidlanish-qaytarilish reaksiyalari. Oksidlovchi va qaytaruvchining potensiali. Potensiallar diagrammalar sifatida(Latimer,Frost). Elementlarni kimyoviy ajratib olinishi. Oksidlanish va qaytarilish bilan olinadigan kimyoviy elementlar: Oksidlanish-qaytarilish reaksiyalari, ularning turlari, usullari, potensiallar va ularning ahamiyati haqida ma'lumot beradi.
8- ma’ruza. Kompleks birikmalar. Koordinatsion kimyo va komplekslarning reaksiyalari. Komplekslarning nomlanishi. Komplekslar tuzilishi Izomeriyasi va geometriyasi. Komplekslarning eritmadagi holati: Kompleks birikmalar, ularning olinishi, nomenklaturasi, tuzilishi, izomeriyasi, geometriyasi va eritmadagi holati haqida ma'lumot beradi.
9 - MA’RUZA. Noorganik kimyoda fiziko-kimyoviy usullar. Vodorod, gidridlar. Davriy jadvaldagi s-blok metallar: Fiziko-kimyoviy usullar, vodorod, gidridlar va s-blok elementlarining xossalari hamda ularning farmatsiya sohasidagi ahamiyati haqida ma'lumot beradi.
10-ma’ruza. Davriy jadvalning d-blok metallari. Xrom va marganets birikmalari: D-blok metallari, xususan xrom va marganes birikmalarining xossalari, olinishi va oksidlanish-qaytarilish reaksiyalari haqida ma'lumot beradi.
11- MA’RUZA. 11-12 guruh elementlari. Mis va rux guruhlari. Tabiatda tarqalishi va oddiy moddalarining olinishi: 11 va 12 guruh elementlari (mis, kumush, oltin, rux, kadmiy, simob), ularning tabiatda tarqalishi, olinishi, xossalari va birikmalari hamda tibbiyot va sanoatdagi ahamiyati haqida ma'lumot beradi.
12- ma’ruza. 13-guruh elementlari. Bor guruhi: 13 guruh elementlari (bor, alyuminiy va ularning birikmalari), ularning xossalari, olinishi va tibbiyot va sanoatdagi ahamiyati haqida ma'lumot beradi.
13-ma’ruza. 14-guruh elementlari. Uglerod guruhi. Davriy jadvalning p-guruhi metallari: 14 guruh elementlari (uglerod, kremniy, qalay, qo’rg’oshin), ularning xossalari, birikmalari va tibbiyotdagi ahamiyati haqida ma'lumot beradi.
14-ma’ruza. 15-guruh elementlari. Pniktogenlar. Davriy jadvaldagi p-blok metallari: 15 guruh elementlari (azot, fosfor, mishyak, surma, vismut), ularning tabiatda tarqalishi, olinishi, xossalari va birikmalari hamda tibbiyot va sanoatdagi ahamiyati haqida ma'lumot beradi.
15-ma’ruza. 16-guruh elementlari. Xalkogenlar. Tabiatda tarqalishi va oddiy moddalarining olinishi. Galogenidlari: 16 guruh elementlari (kislorod, oltingugurt, selen, tellur, polloniy), ularning tabiatda tarqalishi, olinishi, xossalari, birikmalari va tibbiyotdagi ahamiyati haqida ma'lumot beradi.
16-ma’ruza. 17-guruh elementlari. Galogenlar va nodir gazlar: 17 guruh elementlari (ftor, xlor, brom, yod) va nodir gazlar, ularning tabiatda tarqalishi, olinishi, xossalari, birikmalari hamda tibbiyotdagi ahamiyati haqida ma'lumot beradi.
17-ma’ruza. 18-guruh elementlari. Inert gazlar: 18 guruh elementlari (inert gazlar), ularning tabiatda tarqalishi, olinishi, xossalari, birikmalari va tibbiyotdagi ahamiyati haqida ma'lumot beradi.
18-ma’ruza. Bionoorganik kimyo: Bionoorganik kimyo, tirik organizmlarda metallarning roli, kalsiy va magniyning ahamiyati, gemoglobin, gemisianin, biologik komplekslar va fermentlar haqida ma'lumot beradi.