500/220/110/10 kV “G‘uzor” podstansiyasidan chiquvchi “YAkkabog‘-1” 110 kVli liniyasining masofali himoyasi hisobi
Ushbu kitobda Oʻzbekiston Respublikasi oliy va oʻrta maxsus ta'lim vazirligi QARSHI MUHANDISLIK IQTISODIYOT INSTITUTI Energetika fakulteti uchun tayyorlangan «Elektr energetikasi» bakalavr ta'lim yoʻnalishidagi bitiruv malakaviy ishining «500/220/110/10 kV “Gʻuzor” podstansiyasidan chiquvchi “YAkkabogʻ-1” 110 kVli liniyasining masofali himoyasi hisobi» mavzusida amalga oshirilgan ishlar, texnologik jarayonlar va hisob-kitoblar keltirilgan. Kitobda masofali himoya tizimining nazariy asoslari, uning turlari, ishga tushirish organlari, tanlovchanligi, hisoblash usullari, shuningdek, texnik parametrlar va ularni tanlash mezonlari batafsil yoritilgan. Shuningdek, mehnat muhofazasi va atrof-muhit muhofazasi masalalari hamda iqtisodiy asoslar ham koʻrib chiqilgan.
Asosiy mavzular
- Kirish: Oʻzbekiston respublikasining elektr energetikasining ahamiyati, tizimning quvvati, releli himoyaning vazifalari, qisqa tutashuvlar va ularning oqibatlari, elektr tizimlarida shikastlanishlarning oldini olish va ularni bartaraf etish zaruriyati haqida ma'lumot berilgan. Masofali himoyaning umumiy tushunchasi va ahamiyati yoritilgan.
- I. Bob. Umumiy qism: Masofali himoyaning maqsadi va ishlash asoslari, sabr vaqtlarini tavsiflari, elementlari va ularning oʻzaro taʼsirlari, releli himoyaning ishlash tavsiflari va ularning kompleks tekislikda tasvirlanishlari, qarshilik relelarining bajarish asoslari va tuzilishlari, himoyaning masofa organlari kabi mavzularni oʻz ichiga oladi.
- II. Bob. Texnologik hisobiy qism: Masofali himoyalarning ishga tushirish organlari, ularning vazifalari, tiplari va talablari, masofa organlarini sonini qisqartirish bilan sxemalarni soddalashtirish, maksimal tokli himoya va uning sxemalari, shuningdek, avtomatika qurilmalari (AQU, ZAU) kabi texnologik hisob-kitoblar va sxemalar keltirilgan.
- III. Bob. Mehnat muhofazasi va xavfsizlik texnikasi: Transformatorlar, elektr uzatish liniyalari va boshqa elektr qurilmalarida ishlashda xavfsizlik qoidalari, izolyasiya, tok urishi va yongʻin xavfini oldini olish choralari, shuningdek, kiyilishi lozim boʻlgan himoya vositalari haqida ma'lumot berilgan.
- IV. Bob. Atrof-muhit muhofazasi: Energetika tizimining atrof-muhitga ta'sirini kamaytirish choralari, issiqlik elektr stansiyalarining ekologik muammolari, yongʻin xavfsizligi va uning oldini olish choralari, yonuvchi moddalar va ularning xossalari haqida ma'lumot berilgan.
- V. Bob. Iqtisodiy qism: Ishlab chiqarishda yangi texnologiyalar va uskunalar joriy etishning iqtisodiy samaradorligi, eski va yangi himoya panellarining tannarxi va ularning iqtisodiy samaradorligi, hamda himoya tizimlarini tanlashda iqtisodiy asoslar koʻrib chiqilgan.
- Xulosa: Masofali himoyaning afzalliklari, kamchiliklari, uning qoʻllanilishi va tanlovchanligi, tezkorligi hamda sezgirligi tahlil qilingan. Texnik-iqtisodiy samaradorlik va muhofaza masalalari bo'yicha yakuniy xulosalar berilgan.
- Foydalanilgan adabiyotlar roʻyxati: Ishda foydalanilgan ilmiy-texnik adabiyotlar, monografiyalar, meʼyoriy hujjatlar va boshqa manbalar roʻyxati keltirilgan.
- Ilova: Ishda foydalanilgan sxemalar, jadvallar va boshqa qoʻshimcha materiallar keltirilgan.