Генератор типидаги фотоқабул қилувчи қурилмани яратиш
Ushbu dissertatsiya avtoreferati oʻzbek, rus va ingliz tillarida tayyorlangan boʻlib, unda yarim oʻtkazgichlar fizikasi va mikroelektronika sohasida doktorlik dissertatsiyasini himoya qilgan Nurdinova Raziyaxon Abdixalikovna tomonidan mualliflik huquqi bilan himoyalangan «Generator tipidagi fotoqabul qiluvchi qurilmani yaratish» mavzusida olib borilgan ilmiy-amaliy tadqiqot ishlari natijalari keltirilgan. Tadqiqotlar CuInSe2 va CuInTe2 birikmalarining АФН (anomal fotoelektrik) effektiga asoslangan fotoqabul qiluvchi qurilmalarni yaratish texnologiyasini ishlab chiqish va ularning xususiyatlarini oʻrganishga bagʻishlangan. Tadqiqot davomida bir qator yangi ilmiy natijalar olingan hamda amaliy ahamiyatga ega boʻlgan xulosalar chiqarilgan.
Asosiy mavzular
- Generator tipidagi fotoqabul qiluvchi qurilmani yaratish: Ushbu tadqiqotning asosiy maqsadi generator tipidagi fotoqabul qiluvchi qurilmani yaratish boʻlib, uning uchun CuInSe2 va CuInTe2 yarim oʻtkazgichli materiallar asosida АФН (anomal fotoelektrik) effektiga ega boʻlgan elementlar ishlab chiqilgan. Tadqiqotda ushbu qurilmalarning ishlash prinsipi, ularning optoelektronik mikro sxemalarda qoʻllanilishi, shuningdek, pozitsiyaga sezgir element sifatida ishlatilishi oʻrganilgan.
- Yarimoʻtkazgich materiallar asosida АФН-elementlarni olish texnologiyasini takomillashtirish: Tadqiqotda CuInSe2 va CuInTe2 kabi yarimoʻtkazgich birikmalardan АФН-elementlarning samarali olinish texnologiyalari ishlab chiqilgan. Bu jarayonda vakuumli choʻktirish usuli, changlatish burchagi, choʻktirish tezligi va substrat harorati kabi muhim parametrlar nazorat qilingan.
- АФН-elementlarning fotoelektr, fotomagnit va fotoelektret xossalari: Ishda АФН-elementlarning fotoelektr, fotomagnit va fotoelektret xossalari, shu jumladan, ularning qutblangan yorugʻlik taʼsirida namoyon boʻlishi, magnit maydoni taʼsiri oʻrganilgan. Keltirilgan natijalar ushbu elementlarning optoelektronik moslamalarda qoʻllash uchun istiqbolli ekanligini koʻrsatadi.