Системы реального времени: технические и программные средства
Ushbu kitob real vaqt tizimlari, ya'ni texnik va dasturiy vositalarning rivojlanishi va qo'llanilishiga bag'ishlangan o'quv qo'llanmasidir. Unda real vaqt tizimlarining asosiy tushunchalari, klassifikatsiyasi, komponentlari, jumladan, sensorlar, dasturiy ta'minot va operatsion tizimlar batafsil yoritilgan. Kitobda, shuningdek, real vaqt tizimlarida axborotni qayta ishlash, uzatish va namoyish etish usullari, quvvat manbalari va ularning xarakteristikalari, shuningdek, eksploatatsiya sharoitlari hamda sinxronizatsiya va dasturlash tamoyillari kabi muhim jihatlar ham ko'rib chiqilgan. Kitob talabalar uchun real vaqt tizimlarining nazariy va amaliy jihatlarini o'rganishda muhim manba bo'lib xizmat qiladi.
Asosiy mavzular
- Real vaqt tizimlarining asosiy tushunchalari va klassifikatsiyasi: Real vaqt tizimlarining ta'rifi, uning asosiy tushunchalari, tizim tarkibiy qismlari, klassifikatsiyasi, jumladan, qattiq va yumshoq real vaqt tizimlari, shuningdek, boshqaruv jarayonining o'ziga xos jihatlari.
- Sensorlar (Datchiklar): Sensorlarning tuzilishi, turli xil sensorlar (harorat, bosim, yorug'lik, tezlik va boshqalar) va ularning ishlash prinsiplari, metrologik xarakteristikalar, sensorlarni klassifikatsiyasi va qo'llanilishi.
- Axborotni qayta ishlash vositalari: Kompyuterlar, mikroprotsessorlar, mikrokontrollerlar va ularning arxitekturasi, axborotni qayta ishlashda qo'llaniladigan algoritm va dasturiy ta'minot turlari, hisoblash tizimlarining klassifikatsiyasi.
- Axborotni namoyish etish va boshqarish vositalari: Sensor ma'lumotlarini ekranda aks ettirish usullari, turli xil displeylar (siğmoalar, grafiklar, raqamli displeylar), sensorlar va operator o'rtasidagi o'zaro muloqot vositalari (tugmalar, tugmalar, dastaklar) va ularning ergonomik jihatlari.
- Bajaruvchi mexanizmlar: Real vaqt tizimlarida qo'llaniladigan turli xil ijrochi mexanizmlar (elektromagnitlar, dvigatellar, muftalar, servoprivodlar) va ularning ishlash prinsiplari, qo'llanilishi va xarakteristikalari.
- Aloqa vositalari: Real vaqt tizimlarida axborot uzatish uchun ishlatiladigan turli xil aloqa vositalari (kabellar, optik tolalar, simsiz aloqa), protokollar va tarmoqlar.
- Elektr ta'minoti manbalari va ekspluatatsiya sharoitlari: Real vaqt tizimlari uchun elektr ta'minotining tashkil etilishi, birlamchi va ikkilamchi quvvat manbalari, ularning xarakteristikalari, shuningdek, tizimlarning ekspluatatsiya sharoitlari (harorat, namlik, bosim, mexanik va boshqa omillar).
- Dasturiy ta'minot (Operatsion tizimlar): Real vaqt tizimlari uchun operatsion tizimlar (monolit, mikroyadro, ob'ektga yo'naltirilgan arxitekturalar), ularning asosiy xususiyatlari, vazifalari va klassifikatsiyasi. Shuningdek, real vaqt tizimlarida dasturlash tillari va algoritm tuzilmalari.