Глобаллашув ва иқтисодий хавфсизлик масалалари
Ushbu maqola hozirgi global-lashuv jarayonlari, xususan, iqtisodiy global-lashuvning mohiyati va Markaziy Osiyo mamlakatlarining jahon iqtisodiyotiga integratsiya-lashuvi hamda iqtisodiy xavfsiz-likni ta'minlashning dolzarb masalalarini tahlil qiladi. Global-lashuvning jahon miqyosidagi integratsiya-lashuv va umumiy taraqqiyotga ta'siri, uning iqtisodiy o'sish va aholi farovonligini oshirishdagi o'rni atroflicha ko'rib chiqiladi. Shuningdek, maqolada global-lashuvning iqtisodiy xavfsiz-likka tahdid soluvchi omillar, xususan, eksport tarkibining bir qator tovarlar bilan chegaralangan-ligi, strategik va oziq-ovqat mahsulotlariga qaramlik, jahon bozoridagi narxlar o'zgarishi, tashqi qarzlarning o'sishi kabi muammolar ham tahlil qilinadi.
Asosiy mavzular
- Global-lashuvning mohiyati va shakllanishi: Maqolada global-lashuvning lotincha "glob" so'zidan olinganligi, "dumaloq-lashuv", "kurra-lashuv" ma'nolarini berishi tushuntiriladi. Global atamasining "globus" (Yer shari) va "global" (umumiy) ma'nolari bilan bog'liqligi, bu tushunchaning dunyo-viy jarayonlarni qamrab olishi ta'kidlanadi. Global-lashuvning ilmiy jihatdan o'rganilishi va rivojlanishi, xususan, E.Giddens va R.Robertso-nlarning hissasi haqida ma'lumot beriladi.
- Iqtisodiy global-lashuvning yo'nalishlari va mexanizmlari: Maqolada iqtisodiy global-lashuvning asosiy yo'nalishlari, jumladan, xalqaro kapital bozorlarining rivojlanishi, transmilliylarning o'sishi, jahon savdo-si va investitsiyalarining ko'payishi kabi jihatlari ko'rsatib o'tiladi. Shuningdek, J.Garret tomonidan ilgari surilgan iqtisodiy global-lashuvning uchta asosiy mexanizmi: jahon savdosida raqobat, ishlab chiqarishning ko'p millatli xarakteri va moliya bozorlarining integratsiya-si ham yoritiladi.
- Global-lashuvning harakatlantiruvchi kuchlari: Maqolada global-lashuvni harakatga keltiruvchi asosiy kuchlar sifatida xalqaro iqtisodiy aloqalar-ning kuchayishi, jahon savdosining o'sishi, xalqaro moliya bozorlarining integratsiya-si, axborot va telekommunika-tsiya inqilobi hamda transmilliylar-ning faoliyati ko'rsatiladi.
- O'zbekiston iqtisodiyotining global-lashuv sharoitida: Maqolada O'zbekistonning jahon iqtisodiyotiga integratsiya-lashuvi va bu jarayonning mamlakat iqtisodiyoti uchun imkoniyatlari hamda xavflari haqida so'z boradi. Prezident I.A.Karimovning global-lashuvning dolzarb-ligi haqidagi fikrlari keltiriladi. Markaziy Osiyo mamlakatlari global-lashuv jarayoniga kirishishda duch keladigan muammolar ham ko'rib chiqiladi.
- Iqtisodiy xavfsizlikka tahdid soluvchi omillar: Maqolada iqtisodiy xavfsizlikka tahdid soluvchi tashqi omillar, jumladan, eksport tarkibining bir qancha tovarlar bilan cheklangan-ligi, strategik va oziq-ovqat mahsulotlariga qaramlik, jahon bozoridagi narxlar o'zgarishi, tashqi savdo va investitsiya siyosatining nomukammal-ligi, tashqi qarzlar-ning o'sishi kabi jihatlar atroflicha tahlil qilinadi.