Ishlab chiqarish jarayonlarini avtomatlashtirish asoslari

Ushbu uslubiy qo'llanma «Mashinasozlik texnologiyasi» kafedrasi tomonidan tayyorlangan bo'lib, unda «Ishlab chiqarish jarayonlarini avtomatlashtirish asoslari» fani bo'yicha amaliy mashg'ulotlarni bajarishga oid nazariy ma'lumotlar, mashinalarning ishlash prinsipilari va ularning tavsiflari berilgan. Qo'llanmada mashinasozlikning turli jarayonlarini avtomatlashtirish, jumladan, titrama yuklash qurilmalari, sanoat robotlari, avtomatik liniyalar, shuningdek, turli stanoklar va ularning qo'llanilishi haqida batafsil ma'lumotlar keltirilgan.

Asosiy mavzular

Amaliy mashg'ulot №1: Elektromagnit yuritmani vibratsion yuklash qurilma parametrlarni hisoblash va sozlash: Ushbu bo'limda titrama yuklash qurilmalarining ishlash prinsipi, uning asosiy parametrlari va hisoblash usullari tushuntirilgan. Xususan, qurilma unumdorligini hisoblash, nov bo'ylab detallarning harakat tezligini aniqlash, bunker hajmi va o'lchamlarini hisoblash, vibroyuritmalar va ularning parametrlari hamda vibrator kuchini hisoblash kabi masalalar yoritilgan.
Amaliy mashg'ulot №2: Jihozlarni yuklashni avtomatlashtirish. Maxsulotni orientatsiyalash vositalari va usullari. Yuklash qurilmalarini o'rganish: Mazkur bo'limda yuklash qurilmalarining turlari, ularning konstruktiv sxemalari, ishlash prinsiplari va detallarni orientatsiyalash usullari haqida ma'lumot berilgan. Diskli, ilmoqli, titrama va sektorli yuklash qurilmalari, ularning afzalliklari va kamchiliklari, shuningdek, zagotovkalarni orientatsiyalash va yo'naltirish usullari batafsil yoritilgan.
Amaliy mashg'ulot №3: Sanoat robotlari yordamida tashish-yuklash operatsiyalarini avtomatlashtirish: Ushbu bo'limda sanoat robotlarining tuzilishi, turlari, ishlash prinsiplari, sanoatda ularning qo'llanilishi va texnik tavsiflari haqida ma'lumot berilgan. Robotlarning harakatlanish erkinlik darajalari, manipulyatorlari, boshqarish sistemalari va qamrovchi mexanizmlari tushuntirilgan. Shuningdek, robototexnik tizimlarning tuzilishi va loyihalash asoslari ham bayon etilgan.
Amaliy mashg'ulot №4: Maxsulotni nazorat qilishni va sortlarga ajratishni avtomatlashtirish: Ushbu bo'limda nazorat qilishning avtomatlashtirilgan tizimlari, nazorat usullari, avtomatik rostlash va boshqarish sistemalari, nazorat-o'lchash vositalari hamda ularning klassifikatsiyasi va ishlatilishi haqida ma'lumot berilgan. Xususan, avtomatik nazorat, avtomatik rostlash va boshqarish tizimlarining ishlash prinsiplari, elementlari va sxemalari tushuntirilgan.
Amaliy mashg'ulot №5: Detalni ishlov berish jarayonidagi avtomatik nazorat. Detalni o'lchash va bilvosita o'lchash usullari: Mazkur bo'limda avtomatlashtirish va nazorat qilish turlari, avtomatik nazorat va rostlash tizimlari, o'lchash vositalari va ularning klassifikatsiyasi, shuningdek, o'lchash xatoliklari va ularni aniqlash usullari haqida ma'lumot berilgan. Detalni o'lchash jarayonida qo'llaniladigan turli usullar, asboblar va ularning asosiy ko'rsatkichlari bayon etilgan.
Amaliy mashg'ulot №6: Yig'ish jarayonini avtomatlashtirish. Avtomatik yig'ish jarayonida detallarni orientatsiyalash: Ushbu bo'limda yig'ish ishlarining ahamiyati, avtomatik yig'ish qurilmalari, ularning turlari, ishlovchi mexanizmlari va yig'ish jarayonini avtomatlashtirish usullari haqida ma'lumot berilgan. Yig'ish jarayonini avtomatlashtirishda ishlatiladigan qo'tarish-transport vositalari, mexanizatsiyalash va avtomatlashishning roli tushuntirilgan.
Amaliy mashg'ulot №7: Avtomatik liniyalar. Ularning tarkibi va o'rnatilishi hamda sinflarga bo'linishi: Mazkur bo'limda avtomatik liniyalarning tuzilishi, turlari, tarkibiy elementlari, ishlash prinsiplari va klassifikatsiyasi haqida ma'lumot berilgan. Avtomatik liniyalarning ikki asosiy turiga to'xtalib o'tilgan: bikr va moslashuvchan transport bog'lanishli liniyalar. Shuningdek, avtomatik liniyalarning samaradorligini baholash usullari, ya'ni unumdorligi va texnik qo'llanilish koeffitsientlari yoritilgan.
Amaliy mashg'ulot №8: Teshiklar ichiga ishlov berish uchun elastikli harakatni, kichkina diametrli teshiklarga chuqur parmalashni, sirt yuzalar qatlam sifatida markazsiz jilvirlash stanoklarida detal o'lchovini avtomatik boshqarish tizimlariga misollar: Ushbu bo'limda parmalash stanoklari, ularning turlari, texnik tavsiflari va qo'llanilishi haqida ma'lumot berilgan. Vertikal, radial, gorizontal va ko'p shpindelli parmalash stanoklari, shuningdek, teshik kengaytirish stanoklari va ularning turlari, ishlash prinsiplari hamda texnik tavsiflari batafsil yoritilgan.
Amaliy mashg'ulot №9: Seriyali ishlab chiqarish kompleks avtomatlashtirish. Robotlashtirilgan dastgox tizimlari va ularning tarkibi: Mazkur bo'limda robotlashtirilgan ishchi pozitsiyalar, robototexnik bo'linmalarning joylashuvi, sanoat robotlari va sonli programmalash boshqaruvli tizimlar, shuningdek, avtomatlashtirilgan liniyalarning tuzilishi haqida ma'lumot berilgan. Sanoat robotlari bilan avtomatlashtirilgan liniyalar orasidagi o'zaro aloqalarni ta'minlovchi boshqarish sistemalari ham tushuntirilgan.