Ўсимликлар цитоэбриологияси

Ushbu kitob Termiz Davlat Universiteti Tabiiy fanlar fakulteti Biologiya kafedrasi tomonidan tayyorlangan bo'lib, "O'simliklar sitoembriologiyasi" fanidan amalga oshiriladigan amaliy mashg'ulotlar uchun mo'ljallangan. Unda o'simliklar embriologiyasining turli jihatlari, jumladan, mikroskopdan foydalanish, hujayra tuzilishi, jinsiy va jinssiz ko'payish usullari, urug'lanish, tuxum hujayra, chang va urug'chi rivojlanishi, apomiksis va embrion rivojlanishi kabi muhim mavzular chuqur yoritilgan. Har bir mavzu uchun zaruriy jihozlar, ishlash tartibi va talabalar uchun vazifalar belgilab berilgan. Kitobda talabalarning nazariy bilimlarini mustahkamlash va amaliy ko'nikmalarini shakllantirishga qaratilgan turli metodlardan (Domino o'yini, Klaster, T-jadvali, Sinikveyn, BJB va boshqalar) foydalanilgan.

Asosiy mavzular

Mikroskopdan foydalanish va o'simlik hujayrasi tuzilishi: Mikroskopdan foydalanish asoslari, mikroskopning qismlari va ularning vazifalari, o'simlik hujayrasining tuzilishi, sitoplazma, yadro, vakuola kabi organoidlar haqida ma'lumot beriladi. Misol tariqasida piyoz epidermis hujayrasini ko'rib chiqish keltirilgan.
O'simliklarni ko'payish xillari: O'simliklarning jinssiz (vegetativ) va jinsiy ko'payish usullari, jinssiz ko'payishda gametalar, zigota hosil bo'lishi, jinssiz ko'payishda esa sporalar yordamida ko'payish, jumladan, xlorella misolida tushuntiriladi.
O'simliklarning jinsiy ko'payishi: Jinsiy ko'payishning izogamiya, geterogamiya, oogamiya kabi turlari, gametalar, gametangiylar, zigota va uning rivojlanishi, shuningdek, o'simliklarda jinsiy ko'payishning evolyutsiyasi haqida ma'lumot beriladi.
O'simliklarning hayotiy sikllari: O'simliklarning oddiy (sporalar orqali) va murakkab hayotiy sikllari, gulning tuzilishi, gul formulasi va diagrammasi, gullash davri va uning ahamiyati haqida so'z yuritiladi.
Ochiq urug'lilar ko'payishi: Ochiq urug'li o'simliklarning ko'payish xususiyatlari, urug' kurtaklari, changlanish va urug'lanish jarayoni, qarag'ay misolida hayotiy sikli tushuntiriladi.
Changgichi va urug'chi rivojlanishi: Chang donachalarining tuzilishi, rivojlanishi, changlanish turlari, urug'chi (ginezey)ning tuzilishi, gultug'un, ustuncha, og'izcha va ularning rivojlanishi haqida ma'lumot beriladi.
Urug'kurtak turlari: Urug'kurtakning anatomik tuzilishi, uning turlari (anatrop, atropp, hemilatropp va boshqalar) va ularning rivojlanishi ko'rib chiqiladi.
Megasporogenez va embrion xaltasi rivojlanishi: Megasporogenez jarayoni, makrospora va embrion xaltasining rivojlanishi, ularning turlari (2-yadroli, 4-yadroli, 8-yadroli) va hujayra tarkibi haqida ma'lumot beriladi.
Mikrosporalarning paydo bo'lishi: Mikrosporaning hosil bo'lishi, suktsessiv va simultan turlari, chang donachasining tuzilishi va rivojlanishi batafsil yoritilgan.
Apomiksis: Apomiksis hodisasi, uning turlari va evolyutsion ahamiyati, urug'lanmagan tuxum hujayradan yoki boshqa hujayralardan yangi organizmning rivojlanishi haqida ma'lumot beriladi.
Embrion rivojlanishi: Urug'lanishdan so'ng embrionning rivojlanish bosqichlari, zigota bo'linishi, embrion xaltasi va uning tuzilishi, turli o'simliklar uchun embrion rivojlanish turlari keltirilgan.
Embrion rivojlanishining sun'iy muhitda o'sishi: O'simliklarni in vitro sharoitida ko'paytirish usullari, mikroklonal ko'paytirish bosqichlari, zaruriy sharoitlar va oziqa muhiti haqida ma'lumot beriladi.