Psixologik xizmat

Ushbu uslubiy qo'llanma umumta'lim maktablari amaliyotchi psixologlari uchun psixologik xizmatdan innovatsion yondashuvlarni o'rganish maqsadida tayyorlangan. Unda psixologik xizmatning tarixi, maqsadlari, vazifalari, psixolog xonasini jihozlash, psixolog oldida turgan muammolar, psixologik xizmatning mazmuni, amaliyotchi psixologning kasb etikasi, o'quvchilar va o'qituvchilar bilan munosabatlari, psixologik testlar va ularning namunalari, bolalarning shaxsiy rivojlanishini aniqlash metodikasi kabi ko'plab mavzular yoritilgan.

Asosiy mavzular

  • KIRISH: Ushbu bo'limda mamlakatimizda uzluksiz ta'lim tizimini isloh qilish, yuqori malakali kadrlar tayyorlash, ta'limning davlat va jamiyatdagi rolini oshirish kabi masalalar bayon etilgan.
  • Psixologik xizmatning qisqacha yuzaga kelish tarixi: Psixologik xizmatning AQShda 1800 yillardan boshlab rivojlanishi, uning dunyo mamlakatlari va O'zbekistondagi tarixi, rivojlanish bosqichlari bayon etilgan.
  • Psixologik xizmatning maqsadi: Umumta'lim muassasalarida tashkil etilgan psixologik xizmatning maqsadi - o'quvchilarning psixologik xususiyatlarini o'rganish, moslashuvini ta'minlash, shaxs kamoloti uchun shart-sharoitlar yaratish ekanligi ta'kidlangan.
  • Amaliyotchi psixologning vazifalari: Amaliyotchi psixologning vazifalari, jumladan, psixologik ta'lim-tarbiya samaradorligini oshirish, o'quvchi shaxsini o'rganish, kasbga yo'naltirish, umumiy psixologik-pedagogik xulosalar tuzish kabi vazifalar sanab o'tilgan.
  • Psixologlar oldida turgan muammolar: Bugungi kunda psixologlar oldida turgan muammolar, jumladan, yoshlarga Internetning salbiy ta'siri, suitsidlar oldini olish kabi masalalar bayon etilgan.
  • Amaliyotchi psixologning kasb etikasi: Amaliyotchi psixologning etikasi, umumiy o'rta ta'lim muassasasi o'quvchilari, o'qituvchilari, rahbariyat oldidagi mas'uliyati, jamoaning psixologik muhitini nazorat qilish, muomala madaniyatini shakllantirish kabi masalalar yoritilgan.
  • Psixologik xizmat xonasi: Psixologik xizmat xonasini jihozlash va uning asosiy vazifalari, jumladan, o'quvchilar, o'qituvchilar va ota-onalarga psixologik maslahat berish, psixologik tashxis, psixologik korreksiya kabi vazifalar bayon etilgan.
  • Ta'lim sohasidagi psixolog faoliyatining me'yoriy xujjatlari: Ta'lim sohasidagi psixolog faoliyatining me'yoriy hujjatlari, jumladan, psixologik xizmat xonasi, yillik ish rejasi, maktab psixologining nomenklaturasi kabi hujjatlar haqida ma'lumot berilgan.
  • Umumta'lim maktablarida psixologik- pedagogik tashxis daftarlarini yuritish bo'yicha tavsiyalar: Umumta'lim maktablarida psixologik-pedagogik tashxis daftarlarini yuritish bo'yicha tavsiyalar, jumladan, birlamchi va ikkilamchi tashxisni o'tkazish, natijalarni baholash va xulosalar chiqarish kabi masalalar bayon etilgan.
  • Darsning psixologik tahlili: Darsning psixologik tahlili deganda, uning ta'lim samaradorligini ta'minlashi tushuniladi. Darsni psixologik tahlil qilishdan avval dars o'tayotgan o'qituvchining roziligini olishi maqsadga muvofiq. Dars jarayonida o'qituvchining pedagogik mahorati, qobiliyatlari, o'zini tutishi, ta'lim-tarbiyaning psixologik asoslariga suyanishi, o'quvchilarning faolligi, xulqiy-psixologik holatlari o'rganiladi.
  • O'quvchi shaxsiga psixologik tavsifnoma: O'quvchi shaxsiga psixologik tavsifnoma berish uchun zarur bo'lgan ma'lumotlar, jumladan, ismi sharifi, tug'ilgan yili, jismoniy rivojlanishi, oiladagi o'zaro munosabatlar, qiziqishlari, kelishmovchiliklar, bo'sh vaqtlarni qanday o'tkazishi, o'qishga munosabati kabi masalalar ko'rsatilgan.
  • O'quvchilarning individual-psixologik xususiyatlari: O'quvchilarning individual psixologik xususiyatlari, jumladan, sezgilari, idroki, tafakkuri, xayoli, diqqati, xotirasi, temperament va psixologik korreksiya (tuzatish)ni talab etadigan sifatlar yoritilgan.
  • Psixologik testlardan namunalar: Kitobda IQ (Raven testi), Maktabgacha tarbiya yoshidagi bola shaxsi va shaxslararo munosabatlarni tashxis qilish, "Bu yerda nima ortiqcha?" metodi, "Rasmlarda qanday predmet yetmaydi" metodi, "Guruhlarga bo'lib ko'rchi" metodi, "Konturlarni birlashtirish" metodi, "Labirintdan chiqish, yo'lini top" metodi, "Figuralarni qirqib chiq" metodi, "Tasvirlarni ko'chirish" metodi, "Yil fasllari" metodi kabi psixologik testlar va ulardan namunalar keltirilgan.
  • Psixolog mutaxassisligi uchun kerakli termin va iboralarning qisqacha ma'nosi: Psixolog mutaxassisligi uchun kerakli termin va iboralar, jumladan, akmeologiya, adaptatsiya, afaziya, abuliya, diqqat, idrok, muomala, sezgi, xotira, tafakkur, xayol, iroda, hissiyot, introversiya, melanxolik, psixologik takt, oliy nerv faoliyati tipi, sangvinik, temperament, flegmatik, xolerik, xarakter, qobiliyat kabi terminlarning qisqacha ma'nolari berilgan.
  • Foydalanilgan adabiyotlar ro'yhati: Kitobni tayyorlashda foydalanilgan ilmiy adabiyotlar va internet manbalari ro'yxati keltirilgan.
  • Taklif va mulohazalar: Kitobga taklif va mulohazalar yozish uchun bo'sh sahifa ajratilgan.