Қутадғу билиг

Ushbu doktorlik dissertatsiyasi «Qutadg'u bilig» dostonining leksik boyligini o'rganishga bag'ishlangan bo'lib, unda asarning leksik-semantik, tarixiy-etimologik va funktsional-stilistik xususiyatlari tahlil qilingan. Tadqiqotda dostonning Umumiy qismini tashkil etuvchi turkiy, arabcha va fors-tojikcha so'zlar, ularning mazmuniy qirralari, qo'llanilishi hamda zamonaviy o'zbek tilidagi o'rni atroflicha o'rganilgan. Shuningdek, doston tilidagi metaforalar, sinonimlar, antonimlar va boshqa badiiy-tasvir vositalarining o'rni ham tahlil etilgan.

Asosiy mavzular

  • «Qutadg'u bilig» dostonining leksikasi: Asarning lug'aviy boyligi, unda qo'llanilgan turkiy, arabcha, fors-tojik, sanskrit va xitoy tillaridan olingan so'zlar, ularning leksik-semantik, tarixiy-etimologik va funktsional-stilistik xususiyatlari, ma'nolari va qo'llanilish doirasi tadqiq etilgan.
  • Leksik-semantik va tarixiy-etimologik tahlil: Dostondagi so'zlar mazmunini ochib berish, ularning etimologik ildizlarini aniqlash, o'z va o'zlashma qatlamlarni ajratish hamda zamonaviy o'zbek tili bilan qiyoslash.
  • Badiiy-tasvir vositalari: Asarda qo'llanilgan metafora, metonimiya, sinekdoxa, sinonimlar, antonimlar va boshqa badiiy-tasvir vositalarining mazmunni ochishdagi o'rni va ahamiyati tahlil qilingan.
  • O'zbek tilshunosligida «Qutadg'u bilig» leksikasining o'rni: Doston leksikasining o'zbek tilining rivojlanishiga ta'siri, tilimizning lug'aviy boyligini ko'rsatishdagi o'rni va ahamiyati ko'rib chiqilgan.