Қум бўртма нематодаси – meloidogyne arenaria нинг помидор илдизида тарқалиши ва зарари
Ushbu maqolada "Meloidogyne arenaria" nomli nematoda bilan zararlangan pomidorning ildiz tizimidagi zararlanish darajasi va uning o'simlik rivojlanishiga ta'siri haqida ma'lumot berilgan. Tadqiqotda nematodaning biologik xususiyatlari, tuxum qo'yishi, lichinkalarning rivojlanishi va kattalarining morfologik ko'rsatkichlari o'rganilgan. Nematodaning pomidor ildizlarida hosil qilgan bo'rtmalari, ular bilan zararlanish darajasi va o'simlikning umumiy holati baholangan. Maqolada nematodaga qarshi kurashish bo'yicha profilaktik chora-tadbirlar ham tavsiya etilgan.
Asosiy mavzular
- Meloidogyne arenaria nematodasining biologiyasi va morfologiyasi: Maqolada Meloidogyne arenaria nematodasining urgochi va erkak individlarining morfologik xususiyatlari, o'lchamlari, tuxum qo'yishi va lichinkalarining rivojlanishi batafsil yoritilgan. Urgochi va erkak nematodalarning tanasi uzunligi, eni, tuxumining hajmi va shakli haqida ma'lumotlar keltirilgan.
- Pomidor ildizining Meloidogyne arenaria bilan zararlanishi: Tadqiqotda pomidor ildizlarida Meloidogyne arenaria nematodasi tomonidan hosil qilingan bo'rtmalar, zararlangan ildizlarning umumiy ko'rinishi, qo'shimcha ildizlar, yon ildizlar va asosiy ildizlarning zararlanish darajasi haqida ma'lumot berilgan. Zararlanishning ildizning turli qismlariga ta'siri, jumladan, ildiz uchining chirishi va ko'r ildizga aylanishi tavsiflangan.
- Zararlanish darajasini baholash: Maqolada pomidor ildizlarining Meloidogyne arenaria bilan zararlanish darajasini baholash uchun besh balli tizimdan foydalanilgan. Zararlanishning har bir balli uchun aniq ko'rsatkichlar, ya'ni bo'rtmalar soni, ildiz massasining zararlanish foizi va ildizlarning deformatsiyasi kabi mezonlar belgilangan.
- Nematodaga qarshi kurash choralari: Maqola oxirida Meloidogyne arenaria nematodasi bilan samarali kurashish bo'yicha tavsiyalar berilgan. Bunga profilaktik tadbirlarga rioya qilish, ekin maydonlarini begona o'tlardan tozalash, zararlangan dalalarda 2-3 yil davomida pomidor va boshqa kasalliklarga moyil ekinlarni ekmaslik, hamda zararlanmaydigan o'simliklarni ekish kiradi.