Mashinasozlikda payvandlash va ta'mirlashning asosiy uslublari

Ushbu uslubiy qo'llanma O'zbekiston Respublikasi Oliy va O'rta maxsus ta'lim vazirligi Andijon mashinasozlik instituti tomonidan tayyorlangan bo'lib, unda "Texnologik mashinalar va jihozlar" kafedrasi tomonidan "Mashinasozlikda payvandlash va ta'mirlashning asosiy uslublari" fanidan 2-kurs talabalari uchun mo'ljallangan laboratoriya ishlarini bajarishga oid yo'riqnomalar keltirilgan. Qo'llanma umumiy qismlardan, xususan, kirish qismidan, texnika xavfsizligi qoidalari, umumiy qoidalar, laboratoriya mashg'ulotlarini o'tkazish vaqtida rioya qilinishi kerak bo'lgan qoidalar, yong'inga qarshi choralar, taqiqlangan harakatlar, shuningdek, har bir laboratoriya ishiga oid nazariy ma'lumotlar, uni bajarish tartibi, hisobot shakli va nazorat savollaridan iborat. Kitobda TD-300 transformatorining ishlash printsipi va konstruksiyasini o'rganish, yoyli dastakli payvandlash rejimining payvand chokining konstruktiv o'lchamlariga ta'sirini o'rganish, qoplamali elektrodlarning texnologik xususiyatlarini aniqlash, ВД-302 to'g'rilagichini tuzilishi va ishlashini o'rganish, o'zgartirgichlarni ishlash printsipi va konstruktsiyasini o'rganish, atsetilen generatorlarini tuzulishi va ishlashini o'rganish, gaz alangasida payvandlash gorelkalari tuzulishi va ishlashini o'rganish, nuqtali payvandlash mashinalarini tuzulishini o'rganish va roli payvandlash mashinalarini tuzilishini o'rganish kabi laboratoriya ishlari keltirilgan. Har bir laboratoriya ishi uchun zarur jihozlar, materiallar va ishlatiladigan uskunalar ham ko'rsatib o'tilgan.

Asosiy mavzular

Laboratoriya ishi №1: Transformatorning ishlash printsipi va konstruksiyasini o'rganish: Ushbu laboratoriya ishida TD-300 transformatorining konstruksiyasi, elektr sxemasi o'rganiladi va uning ishlash printsipi o'zlashtiriladi. Nazariy ma'lumotlar, ishdan maqsad, foydalaniladigan jihozlar va materiallar, bajarish tartibi, hisobot shakli va nazorat savollari keltirilgan.
Laboratoriya ishi №2: Yoyli dastakli payvandlash rejimining payvand chokining konstruktiv o'lchamlariga ta'sirini o'rganish: Bu laboratoriya ishida yoyli dastakli payvandlashning rejimi hisoblab aniqlash va asosiy metalning erish chuqurligi, uning chok o'lchamiga payvandlash rejimi ta'sir etishi o'rganiladi. Nazariy ma'lumotlar, ishdan maqsad, foydalaniladigan jihozlar va materiallar, bajarish tartibi, hisobot shakli va nazorat savollari keltirilgan.
Laboratoriya ishi №3: Qoplamali elektrodlarning texnologik xususiyatlarini aniqlash: Ushbu laboratoriya ishida qoplamali elektrodlarni erishining asosiy xarakteristikasini aniqlash usuli, payvandlash toki qutbi, turi va kuchlarini ta'sirini o'rganish, erish koeffitsientiga elektrodning diametri va rusumini ta'siri, eritib qoplash koeffitsienti va yoyli dastaki payvandlashning ishlab chiqarish unumdorligini o'rganish ko'rsatilgan. Nazariy ma'lumotlar, ishdan maqsad, foydalaniladigan jihozlar va materiallar, bajarish tartibi, hisobot shakli va nazorat savollari keltirilgan.
Laboratoriya ishi №4: To'g'rilagichni tuzilishi va ishlashini o'rganish: Ushbu laboratoriya ishida ВД-302 to'g'rilagichining elektr sxemasi va konstruksiyasi bilan tanishish va uning ishlash printsipini o'zlashtirish ko'rsatilgan. Nazariy ma'lumotlar, ishdan maqsad, foydalaniladigan jihozlar va materiallar, bajarish tartibi, hisobot shakli va nazorat savollari keltirilgan.
Laboratoriya ishi №5: O'zgartirgichlarni ishlash printsipi va konstruktsiyasini o'rganish: Ushbu laboratoriya ishida ПСО-500 o'zgartirgichini elektr sxemasi va konstruktsiyasi bilan tanishish va uning ishlash printsipini o'zlashtirish ko'rsatilgan. Nazariy ma'lumotlar, ishdan maqsad, foydalaniladigan jihozlar va materiallar, bajarish tartibi, hisobot shakli va nazorat savollari keltirilgan.
Laboratoriya ishi №6: Atsetilen generatorlarini tuzulishi va ishlashini o'rganish: Ushbu laboratoriya ishida atsetilen generatorlarining konstruksiyalarini xarakterli tomonlarini ularga hizmat ko'rsatishni va ishlash printsiplarini o'rganish ko'rsatilgan. Nazariy ma'lumotlar, ishdan maqsad, foydalaniladigan jihozlar va materiallar, bajarish tartibi, hisobot shakli va nazorat savollari keltirilgan.
Laboratoriya ishi №7: Gaz alangasida payvandlash gorelkalari tuzulishi va ishlashini o'rganish: Ushbu laboratoriya ishida kislorod reduktori, payvandlash kallagi va keskichlari bilan tanishish, hamda kislorod reduktorining xarakteristikasini tadqiqot qilish va payvandlash kallagi va keskichlarni yaxshi yonishini aniqlash ko'rsatilgan. Nazariy ma'lumotlar, ishdan maqsad, foydalaniladigan jihozlar va materiallar, bajarish tartibi, hisobot shakli va nazorat savollari keltirilgan.
Laboratoriya ishi №8: Nuqtali payvandlash mashinalarini tuzilishini o'rganish: Ushbu laboratoriya ishida nuqtali payvandlash mashinasini ish printsipini va konstruktsiyasini o'rganish, kontaktli mashinaning ma'lumot matreiallari va yo'riqnomalari bilan ishlashni o'rganish, detallarni tayyorlash, nuqtali payvandlashning asosiy rejim parametrlari payvand birikma sifatiga ta'sirini aniqlash ko'rsatilgan. Nazariy ma'lumotlar, ishdan maqsad, foydalaniladigan jihozlar va materiallar, bajarish tartibi, hisobot shakli va nazorat savollari keltirilgan.
Laboratoriya ishi №9: Rolikli payvandlash mashinalarini tuzilishini o'rganish: Ushbu laboratoriya ishida rolikli payvandlash mashinalarini ishlash prinsipi va konstruksiyasini bilan tanishish, rolikli payvandlash mashinalarini turlarini ajrata olish, rolikli payvandlash mashinalarini ishga tayorlashni o'rganish ko'rsatilgan. Kerakli jixozlar, umumiy ma'lumotlar keltirilgan.