Fizikadan laboratoriya ishlari
Ushbu o'quv-uslubiy qo'llanma akademik litsey va kasb-hunar kollejlari uchun mo'ljallangan bo'lib, fizika laboratoriya ishlarini o'tkazishga qaratilgan. Unda fizika laboratoriya mashg'ulotlarining mazmunlari, maqsadlari, zarur asbob-uskunalar, bajarilish tartiblari, nazariy asoslari va nazorat savollari keltirilgan. Kitobda elektr toki, mexanika, optika va boshqa fizika fanining muhim mavzulari bo'yicha laboratoriya ishlarini o'tkazishga oid ko'rsatmalar berilgan.
Asosiy mavzular
- Tekis tezlanuvchan harakatda tezlanishni aniqlash: Ushbu laboratoriya ishi tekis tezlanuvchan harakat qonuniyatlarini o'rganishga bag'ishlangan. Unda shar yordamida tezlanishni aniqlash usullari, foydalaniladigan formulalar va tajriba natijalarini qayd etish tartibi tushuntirilgan.
- Matematik mayatnik yordamida erkin tushish tezlanishini aniqlash: Bu laboratoriya ishi matematik mayatnik yordamida erkin tushish tezlanishini aniqlash usulini o'rganishga qaratilgan. Unda matematik mayatnikning tebranish davri va uzunligi orasidagi bog'liqlikdan foydalanib, erkin tushish tezlanishini hisoblash tushuntirilgan.
- Gazlarning bosimga bog'liq bo'lishini aniqlash: Ushbu laboratoriya ishi gazlarning bosimga bog'liq bo'lishini o'rganishga bag'ishlangan. Unda ideal gaz qonunlari asosida tajriba o'tkaziladi va tajriba natijalari bo'yicha xulosalar chiqariladi.
- Suvning sirt taranglik koeffitsientini tomchi usulida aniqlash: Bu laboratoriya ishi tomchi usuli yordamida suvning sirt taranglik koeffitsientini aniqlashga bag'ishlangan. Unda tomchi massasini va diametrini o'lchash orqali sirt taranglik koeffitsientini hisoblash tushuntirilgan.
- Yung modulini aniqlash: Ushbu laboratoriya ishi elastiklik moduli yoki Yung modulini aniqlashga bag'ishlangan. Unda rezina ip yordamida deformatsiyalash tajribasi o'tkazilib, Yung moduli hisoblanadi.
- Kondensatorlar sig'imini aniqlash: Ushbu laboratoriya ishi kondensatorlar sig'imini aniqlashga bag'ishlangan. Unda zaryadlash va zaryadsizlash usullari yordamida kondensator sig'imini hisoblash usuli ko'rib chiqilgan.
- O'tkazgichlarning solishtirma qarshiligini aniqlash: Bu laboratoriya ishi o'tkazgichlarning solishtirma qarshiligini aniqlashga bag'ishlangan. Unda Om qonuni va geometrik o'lchamlardan foydalanib solishtirma qarshilik hisoblanadi.
- O'zgaruvchan tok zanjirida induktiv qarshiligini aniqlash: Ushbu laboratoriya ishi o'zgaruvchan tok zanjirida induktiv qarshiligini aniqlashga bag'ishlangan. Unda Lents qoidasi va induktivlik tushunchalari ko'rib chiqilgan.
- Fotoeffekt hodisasini o'rganish: Bu laboratoriya ishi fotoeffekt hodisasini o'rganishga bag'ishlangan. Unda fotoelementning qarshiligi yoritilganlikka bog'liq ekanligi ko'rib chiqilgan.
- Fotoelement relening tuzilishi va ishlashini o'rganish: Ushbu laboratoriya ishi fotoelement relening tuzilishi va ishlashini o'rganishga bag'ishlangan. Unda fotoqarshilik (fotorezistor) va uning ishlash prinsipi tushuntirilgan.