Введение в языкознание
Ushbu kitob O'zbekiston Respublikasi Oliy va O'rta maxsus ta'lim vazirligi tomonidan tasdiqlangan dastur asosida tayyorlangan bo'lib, O'zbekiston davlat jahon tillari universiteti va boshqa Oliy ta'lim muassasalarining filologiya yo'nalishi talabalari uchun mo'ljallangan. Kitobda tilshunoslikning dolzarb muammolari, til va nutqning umumiy tushunchalari, tilshunoslikning asosiy bo'limlari, fonetika, leksikologiya, grammatika, stilistika, dialektologiya kabi tillar nazariyasining muhim masalalari atroflicha yoritilgan. Shuningdek, tilning ijtimoiy hodisa sifatida tadqiqi, til va jamiyat, til va millat, til va davlat tili siyosati masalalari ham ko'rib chiqilgan. Kitob talabalarga tilshunoslik nazariyasini chuqur o'zlashtirish, til hodisalarini tahlil qilish va ilmiy izlanishlar olib borish uchun zarur bo'lgan nazariy va amaliy bilimlarni beradi.
Asosiy mavzular
- Tilshunoslikka kirish: Tilshunoslikning predmeti va vazifalari, uning boshqa fanlar bilan aloqasi, tilshunoslikning asosiy bo'limlari: fonetika, leksikologiya, grammatika, stilistika, dialektologiya, til va nutq, tilning ijtimoiy hodisa sifatida o'rganilishi kabi masalalar yoritilgan.
- Tilning tovush tizimi (fonetika): Tovushlar tasnifi, unlilar va undoshlar, fonetikaning asosiy tushunchalari (fonema, allafon), tovushlarning pozitsion va kombinator o'zgarishlari, urg'u, intonatsiya masalalari ko'rib chiqilgan.
- So'z ma'nosi (leksikologiya): Leksikologiyaning predmeti va vazifalari, so'zning leksik va grammatik ma'nosi, so'zning semantik strukturasi, ko'p ma'noli va omonim so'zlar, frazeologiya, lug'at tuzish asoslari yoritilgan.
- So'zning grammatik tuzilishi (grammatika): Grammatikaning predmeti va vazifalari, grammatikaning asosiy birliklari (morfema, so'z, so'z shakli, gap), morfemaning tuzilishi va turlari, so'z o'zgarishi va shakllanishi, so'z turkumlari, gapning tuzilishi va turlari, gapning grammatik va semantik jihatdan o'rganilishi masalalari ko'rib chiqilgan.
- Til klassifikatsiyasi: Tilshunoslikda tillarni tasniflashning asosiy tamoyillari, tipologik va genetik klassifikatsiyalar, til oilalari va guruhlari, tillarning tarqalishi va ularning ijtimoiy funktsiyalari haqida ma'lumot berilgan.