Сурхон-Шеробод водийси деградацияга учраган тупроқларининг ҳолати ва макон-замонда ўзгаришининг биодиагностикаси

Ushbu doktorlik dissertatsiyasi Surxon-Sherobod vodiysidagi deградацияга учраган тупроқларнинг ҳолати ва макон-замонда ўзгаришининг биодиагностикасига бағишланган. Tadqiqotda tuproqlarning biologik faolligi, mikroorganizmlar va fermentlar faoliyati kabi ko'rsatkichlar o'rganilgan hamda ushbu ko'rsatkichlar asosida tuproqlar holatini baholash mezonlari ishlab chiqilgan. Zamonaviy geoinformatik texnologiyalar yordamida tuproqlarning biologik holatini aks ettiruvchi kartografik modellar yaratilgan.

Asosiy mavzular

Tuproqlarning ekologik-biologik holati va uni baholash usullari: Tadqiqotda tuproqlarning biologik faolligini ko'rsatuvchi asosiy ko'rsatkichlar (gumus, mikroorganizmlar, fermentlar) aniqlanib, ularning degradatsiya jarayonlari ta'sirida o'zgarishi o'rganilgan. Tuproqlarning ekologik-biologik holatini baholash uchun integrativ ko'rsatkich (TЭБҲИК) ishlab chiqilgan.
Tuproqlarning mikroorganizmlar tarkibi va biologik faolligining mavsumiy dinamikasi: Har xil tuproq tiplarining mikroorganizmlar tarkibi, miqdori va fermentlar faolligining mavsumiy o'zgarishlari tadqiq qilingan. Tuproqning biologik faolligi bilan uning agrokimyoviy va agrofizikaviy xossalari o'rtasidagi bog'liqlik aniqlangan.
Geoinformatsion texnologiyalar asosida tuproq kartografik modellari: Zamonaviy geoinformatik texnologiyalar yordamida tuproqlarning biologik holatini, degradatsiya darajasini va oziqa moddalari bilan ta'minlanganligini aks ettiruvchi kartografik modellar yaratilgan. Ushbu modellar tuproqlarni monitoring qilish va boshqarishda muhim ahamiyatga ega.