И.ЮСУПОВ АСАРЛАРИДА ФРАЗЕОЛОГИЗМЛАРНИНГ УСЛУБИЙ ҚЎЛЛАНИЛИШИ
Ushbu dissertatsiya I. Yusupovning ijodiy merosini, jumladan, uning qoraqalpoq tilidagi asarlaridagi frazeologizmlarning uslubiy qo'llanilishini tadqiq etadi. Tadqiqotda frazeologizmlarning lingvopoetik xususiyatlari, semantik-stilistik vazifalari, shuningdek, ularning badiiy matndagi o'rni tahlil qilinadi. Tadqiqot davomida ko'p ma'nolilik, sinonimiya, antonimiya, omonimiya, variantlilik kabi frazeologizmlarning turli jihatlari o'rganilib, ularning shoir ijodida qo'llanilishi misollar orqali asoslab berilgan. Shuningdek, frazeologizmlarning obrazli tasvir, emotsional ifoda, baholash kabi uslubiy funksiyalari ham tahlil qilinadi. Tadqiqotda I. Yusupovning uslubiy innovatsiyalari, ya'ni frazeologizmlarni yaratishda qo'llagan struktur-semantik usullari ham yoritib berilgan. Ishda qo'llanilgan tadqiqot usullari, ilmiy yangiligi va amaliy ahamiyati ham keng yoritilgan.
Asosiy mavzular
- I. Yusupov asarlarida frazeologizmlarning uslubiy qo'llanilishi: Dissertatsiyaning asosiy maqsadi I. Yusupov asarlaridagi frazeologizmlarning leksik-semantik xususiyatlari va uslubiy funksiyalarini aniqlash, ularning badiiy matndagi o'rni va ahamiyatini yoritishdan iborat. Bu mavzu orqali shoir ijodidagi frazeologizmlarning boyligi, ularning badiiy tilni boyitishdagi o'rni va shoirning uslubiy mahorati ochib beriladi.
- Frazeologizmlarning lingvopoetik tahlili: Bu mavzu doirasida frazeologizmlarning lingvopoetik tahlili asosida ularning semantik-stilistik vazifalari, shuningdek, shoirning o'ziga xos poetik mahorati va uslubi o'rganiladi. Frazeologizmlarning ko'p ma'noliligi, sinonim, antonim, omonimlik kabi jihatlari tahlil qilinadi.
- Frazeologizmlarning uslubiy funksiyalari: Frazeologizmlarning uslubiy funksiyalari, jumladan, ularning obrazli tasvir, emotsional ifoda, baholash, sotsial va psixologik holatni ifodalash kabi vazifalari ko'rib chiqiladi. Shuningdek, ularning nutqni ixchamlashtirish, satira va yumor hosil qilish kabi xususiyatlari ham o'rganiladi.
- Frazeologizmlarning ilmiy yangiligi va amaliy ahamiyati: Tadqiqotning ilmiy yangiligi sifatida qoraqalpoq tilshunosligida ilk bor I. Yusupov asarlaridagi frazeologizmlarning lingvopoetik tahlili asosida ularning badiiy matndagi semantik-stilistik vazifalari va shoirning o'ziga xos uslubiy mahorati ochib berilgani ta'kidlanadi. Tadqiqot natijalari oliy ta'lim muassasalarida o'qitiladigan tegishli fanlar bo'yicha o'quv dasturlarini tuzishda va o'quv qo'llanmalar tayyorlashda foydalanish mumkinligi ko'rsatiladi.