Quruq usulda qog’oz ishlab chiqarish texnologiyasini loyihasi (Q=5000 t/y)
Ushbu kitob "Sellyuloza va yog'ochsozlik texnologiyasi" kafedrasi tomonidan tayyorlangan "Texnologik mashinalar va jihozlar" yo'nalishi bo'yicha malakaviy bitiruv ishiga bag'ishlangan. Unda quruq usulda qog'oz ishlab chiqarish texnologiyasi, uning jahon va O'zbekiston tajribasi, texnologik jarayonlar, hisobiy va iqtisodiy qismlari, atrof-muhit muhofazasi, fuqaro va mehnatni muhofaza qilish masalalari atroflicha yoritilgan. Kitobda qo'shimcha ravishda, qog'oz ishlab chiqarishda chiqindilarni kamaytirish va qayta ishlash, shuningdek, ekologik toza texnologiyalarni joriy etish kabi dolzarb masalalarga ham to'xtalib o'tilgan.
Asosiy mavzular
- KIRISH: O'zbekistonning qog'oz sanoati sohasidagi yutuqlari, sellyuloza va qog'ozga bo'lgan talabning ortib borayotganligi hamda ushbu talabni qondirish uchun mavjud imkoniyatlar haqida umumiy ma'lumot beradi. Qishloq xo'jaligi chiqindilaridan sellyuloza ishlab chiqarishning dolzarb masalasi ekanligi ta'kidlanadi.
- TEXNOLOGIK QISM: Quruq usulda qog'oz olishning nazariy asoslari, jahon tajribalari, texnologik jarayonlar va uskunalar, turli xildagi qog'ozlarning sifat ko'rsatkichlari batafsil tahlil qilinadi. Bunda aerodinamik usul, uzuntolali va tekis pishiqlikdagi qog'oz olish texnologiyalari, ularning afzalliklari va kamchiliklari ko'rsatib o'tilgan.
- HISOBIY QISM: Yozuv qog'ozi ishlab chiqarishning material balansini hisoblash, filtr qog'oz quyish mashinasining ishlab chiqarish quvvatini aniqlash, paxta momig'ini tozalash apparatlarini hisoblash, mehnat fondini hisoblash, filtrga ishlov berish va qayta ishlash hamda paxta sellyuloza sarfini hisoblash qoidalari keltirilgan.
- IQTISODIY QISM: Mahsulotning yillik ishlab chiqarish hajmi, mahsulot tannarxi, korxona sarflari va ularning guruhlanishi, soliqlar, foyda va rentabellikni hisoblash metodikasi yoritilgan. Mahsulot tannarxini kamaytirish yo'llari ko'rsatilgan.
- EKOLOGIK QISM: Atmosferaga tashlanayotgan ifloslantiruvchi moddalarning chegaraviy miqdorlarini hisoblash usullari, chiqindilarni tozalash usullari va uskunalarining turlari, suv resurslarini muhofaza qilish, tabiatni muhofaza qilish bo'yicha qonunchilik va korxona ekologik faoliyati tahlil qilingan.
- FUQARO MUHOFAZASI: Aholi va hududlarni favqulodda vaziyatlardan muhofaza qilishning qonuniy asoslari, vazifalari, favqulotda vaziyatlarda aholini muhofaza qilish bo'yicha chora-tadbirlar, shaxsiy himoya vositalari va yong'in xavfsizligi masalalari batafsil bayon etilgan.
- MEHNATNI MUHOFAZA QILISH: Mehnatni muhofaza qilishning huquqiy asoslari, mehnat sharoitlarini yaxshilash va xavfsiz mehnat sharoitlarini yaratish bo'yicha uslubiy qo'llanmalar, instruksiyalar, tavsiyalar, shuningdek, ish joylaridagi ishlab chiqarish muhiti va mehnat jarayonining xavfli omillari, ishchilarning shaxsiy himoya vositalari bilan ta'minlanishi kabi masalalar yoritilgan.
- FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR: Malakaviy bitiruv ishini tayyorlashda foydalanilgan ilmiy-texnik adabiyotlar, jurnallar va boshqa manbalar ro'yxati keltirilgan.