Xavfsiz mahsulot ishlab chiqarish asoslari

Ushbu uslubiy qo'llanma O'zbekiston Respublikasi Oliy va O'rta maxsus ta'lim vazirligi tizimidagi Toshkent kimyo-texnologiya instituti «Oziq-ovqat mahsulotlari texnologiyasi» fakulteti magistratura ta'lim yo'nalishining «Oziq-ovqat mahsulotlari xavfsizligi» fanidan laboratoriya ishlarini bajarish uchun mo'ljallangan bo'lib, unda oziq-ovqat xavfsizligi mutaxassisligil kurs magistrant talabalariga nazariy va amaliy bilimlar beriladi. Qo'llanmada laboratoriya ishlarini bajarish tartibi, ishning maqsadi, qo'llaniladigan reaktivlar va jihozlar, nazariy ma'lumotlar va natijalarni qayd etish uchun jadvallar keltirilgan.

Asosiy mavzular

  • Go'sht va go'sht mahsulotlarining SanPIN talablariga mosligini aniqlash: Ushbu mavzu go'sht va go'sht mahsulotlarining sanitariya-epidemiologiya qoidalari talablariga mosligini aniqlashga qaratilgan. Jumladan, go'shtning organik ko'rsatkichlari, masalan, missulfat eritmalaridan foydalangan holda aniqlanadi. Shuningdek, go'shtning yaroqlilik muddati va sifati aniqlash usullari ham ko'rib chiqiladi.
  • Don va un mahsulotlarining SanPIN talablariga mosligini aniqlash: Bu mavzu don va un mahsulotlarining sifatini aniqlashga bag'ishlangan. Jumladan, ularning namlik miqdorini aniqlash, quritish usullari, tortish aniqligi kabi masalalar o'rganiladi. Quruq moddalarni aniqlash uchun ishlatiladigan usullar va formulalar keltirilgan.
  • Suv va ko'pik moddalar miqdorini o'rganish: Mavzu mahsulotlar tarkibidagi suv va quruq moddalar miqdorining birlamchi qayta ishlash va issiqlik ta'sirida o'zgarishini o'rganishga qaratilgan. Namlikning yo'qolishi yoki qo'shilishi natijasida mahsulotning sifat o'zgarishlari tahlil qilinadi.
  • Bug'doy unining kleykovinasini aniqlash: Bu bo'lim bug'doy unining kleykovina miqdorini aniqlash usullarini tushuntiradi. Kleykovinaning sifati nonning sifatiga ta'sir ko'rsatadi. Xom kleykovina va quruq kleykovina miqdorini aniqlash usullari batafsil bayon etilgan.
  • Non va qandolat mahsulotlarining SanPIN talablariga mosligini aniqlash: Ushbu mavzu non va qandolat mahsulotlarining umumiy shakar va saharozani aniqlashga qaratilgan. Redusirlangan shakar (invert qand) ning miqdorini aniqlash uchun yodometrik usul qo'llaniladi.
  • Yog'-moy mahsulotlarining SanPIN talablariga mosligini aniqlash: Mavzu yog'-moy mahsulotlarining sifatini aniqlashga bag'ishlangan. Jumladan, yog'ning peroksid sonini aniqlash, sovunlanish soni va yod sonini aniqlash usullari batafsil bayon etilgan.
  • Sut va sut mahsulotlarining SanPIN talablariga mosligini aniqlash: Bu bo'lim sut va sut mahsulotlarining (smetana, qaymoq) yog' miqdorini aniqlashga qaratilgan. Gerber usulidan foydalangan holda yog' miqdori aniqlanadi.
  • Oziq-ovqat mahsulotlarida foydalaniladigan biofaol qo'shimchalar (tabiiy bo'yoqlar): Mavzu oziq-ovqat mahsulotlarining tarkibidagi biofaol qo'shimchalar, xususan tabiiy bo'yoqlarni aniqlashga qaratilgan. Fotosintez mahsulotlarining rangini aniqlash usullari, antosianlar rangining o'zgarishiga muhit ta'sirini o'rganish kabi masalalar ko'rib chiqiladi.
  • Konservalangan mahsulotlarning SanPIN talablariga mosligini aniqlash: Ushbu mavzu konservalangan mahsulotlarning sifatini baholashga qaratilgan. Organoleptik ko'rsatkichlar, idishga joylashgan og'irligi, hajmi, cho'kmalar, meva sharbatlaridagi mazasi va boshqa sifat ko'rsatkichlari aniqlanadi.
  • Meva va sabzavotlarning SanPIN talablariga mosligini aniqlash: Mavzu meva va sabzavotlarning kislotaliligini aniqlashga qaratilgan. Mahsulotning kislotaliligi uning sifatini va yangiligini belgilaydi. Turli organik kislotalarni aniqlash usullari va nazariy ma'lumotlar berilgan.