Гўшт, сут ҳамда консерва хом ашё ва маҳсулотлари микробиологияси

Ushbu metodik qo'llanma O'zbekiston Respublikasi Oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi, Toshkent kimyo-texnologiya instituti, "Oziq-ovqat mahsulotlari texnologiyasi" fakulteti, "Oziq-ovqat xavfsizligi" kafedrasi tomonidan bakalavriatura talabalari uchun tayyorlangan. Qo'llanma "Go'sht, sut hamda konserva xom ashyo va mahsulotlari mikrobiologiyasi" fanidan amaliy mashg'ulotlarni bajarishga bag'ishlangan. Unda meva va sabzavotlarni konservalaш, ularning sifatini aniqlash, sut va sut mahsulotlarining mikrobiologik ko'rsatkichlarini o'rganish, tuproqning sanitariya-mikrobiologik holatini baholash kabi muhim mavzular yoritilgan.

Asosiy mavzular

Pomidor konservasi tayyorlash va sifatini aniqlash: Ushbu mavzu tabiiy sabzavot konservalari tayyorlashni o'rganish va ularning sifatini standart talablari asosida aniqlashga qaratilgan. Unda pomidorni saralash, yuvish, sterillash, bankalarga joylash, eritma tayyorlash va konserva mahsuloti sifatini organoleptik usulda aniqlash kabi jarayonlar batafsil bayon etilgan.
Oziq-ovqat mahsulotlaridagi mikroorganizmlarni o'rganish usullari: Bu metodlar oziq-ovqat mahsulotlari tarkibida kam miqdorda uchraydigan mikroorganizmlarni aniqlashga qaratilgan. Mikroblarni suyuq yoki quyuq ozuqa muhitida ekish, keyinchalik ularni identifikasiyalash usullari bayon etilgan. Xususan, mikroskopik zamburug' va drojalarni aniqlash, ichak tayoqcha gruppasi bakteriyalarini aniqlash, salmonellalarni aniqlash va protey oilasiga mansub bakteriyalarni aniqlash kabi usullar ko'rsatilgan.
Kolbasa mahsulotlarining mikroflorasini aniqlash: Qo'llanmada kolbasa mahsulotlarining mikrobiologik ko'rsatkichlarini o'rganish, namuna olish, steril sharoitda ekmalar qilish va ularni identifikasiyalash tartiblari batafsil yoritilgan. Xususan, mezoil-aerob va fakultativ-anaerob mikroorganizmlarning miqdorini aniqlash, ichak tayoqchalari va stafilakokklarning borligini aniqlash usullari keltirilgan.
Sutning nordonligini aniqlash: Ushbu usul sutdagi nordon moddalarni ishqor eritmasi bilan neytrallashga asoslangan. Sutning nordonligini aniqlash uchun titrlash usuli qo'llaniladi va uning natijasida sutning sifati baholanadi.
Sut ishlab chiqarish uchun yaroqliligini aniqlash: Sutni bijg'itib sinash asosida uni uch sinifga bo'lish ko'rsatilgan. Sinash natijasida sutning sifati va uni qanday maqsadlarda ishlatish mumkinligi haqida xulosa chiqariladi. Bunda sutning laxta hosil qilishi, zardob va gaz ajralishi kabi belgilar hisobga olinadi.
Bijg'itilgan sut mahsulotlaridagi BGKP (bakteriy gruppasi ichak tayoqchasi) miqdorini aniqlash: Ushbu mavzu sut va sut mahsulotlaridagi BGKP miqdorini aniqlashga bag'ishlangan. Bunda namuna olish, ekish, inkubasiya qilish va natijalarni tahlil qilish usullari ko'rsatilgan. Shuningdek, Staphylococcus aureus va Salmonella turiga mansub bakteriyalarni aniqlash usullari ham keltirilgan.
Tuproqning mikroblar sonini aniqlash: Ushbu mavzu tuproqning sanitariya-mikrobiologik holatini baholashga qaratilgan. Tuproqdan namuna olish, suyultirish, ekish va koloniyalar sonini aniqlash orqali mikrob soni belgilanadi. Tuproqning go'ng bilan ifloslanganlik darajasi ham aniqlanadi.
Konservalangan meva-sabzavot sharbatlaridagi cho'kma miqdorini aniqlash: Qo'llanmada konservalangan meva-sabzavot sharbatlarining sifatini organoleptik ko'rsatkichlardan tashqari, cho'kma miqdorini aniqlash usuli ham bayon etilgan. Bunda sentrifuga usulidan foydalanilib, cho'kma miqdori aniqlanadi va mahsulot sifati baholanadi.