Материалларнинг ҳоссаларини экспериментал текшириш. Материаллар ва уларни синаш методикаси

Ushbu kitob materiallarning xossalarini eksperimental tekshirish va ularni sinash metodikasiga bag'ishlangan. Unda materiallarning turlari, ularning mexanik xossalari, cho'zilish va siqilish diagrammalari, ruxsat etilgan kuchlanishni tanlash kabi masalalar ko'rib chiqilgan. Kitob oliy o'quv yurtlari talabalari uchun mo'ljallangan bo'lib, amaliy mexanika fanini o'rganishda qo'l keladi.

Asosiy mavzular

• Materiallarning turlari: Materiallar plastik va mo'rt turlarga bo'linadi. Plastik materiallar deformatsiyaga uchraganda o'z shaklini saqlab qoladi, mo'rt materiallar esa kam deformatsiyalanadi.
• Materiallarning mexanik xossalari: Materiallarning mexanik xossalarini tekshirish uchun maxsus uskunalar yordamida sinovlar o'tkaziladi. Sinovlar natijasida materialning mustahkamligi, elastikligi, plastikligi kabi xossalari aniqlanadi.
• Cho'zilish diagrammasi: Cho'zilish diagrammasi materialning cho'zilishga qarshilik ko'rsatishini ifodalaydi. Diagrammada elastiklik zonasi, oquvchanlik zonasi, mustahkamlanish zonasi va mahalliy oquvchanlik zonasi kabi bosqichlar mavjud.
• Siqilishga sinash: Siqilishga sinash materialning siqilishga qarshilik ko'rsatishini aniqlash uchun o'tkaziladi. Sinov uchun silindrik yoki kub shaklidagi namunalar ishlatiladi.
• Ruxsat etilgan kuchlanishni tanlash: Ruxsat etilgan kuchlanish konstruksiyaning uzoq vaqt xavfsiz ishlashini ta'minlaydigan eng katta kuchlanishdir. Uni tanlashda materialning xossalari, yuklanish sharoitlari va ehtiyot koeffitsienti hisobga olinadi.