Оziq – оvqat maxsulоtlarini texnоlоgik, medik-tоksikоlоgik va standart ko’rsatkichlarini nazоrat qilish (kоntamenantlar)

Ushbu kitob oziq-ovqat mahsulotlarining xavfsizligi, sifatini aniqlash hamda ularning mikrobiologik va kimyoviy ko'rsatkichlari bo'yicha gigiyenik talablarni tushuntirib beradi. Unda kimyoviy ifloslantiruvchilar, pestisidlar, radiaktiv moddalar, oziq-ovqat mahsulotlarining buzilishi, zaharlanish sabablari va oldini olish choralari hamda sut, go'sht, sabzavot va mevalar kabi mahsulotlarning mikrobiologik xususiyatlari atroflicha yoritilgan. Shuningdek, ovqatni qayta ishlash usullari va ularning gigiyenik ahamiyati ham bayon etilgan.

Asosiy mavzular

Oziq-ovqat mahsulotlarining sifatiga nisbatan gigienik talablar va ularning klassifikatsiyasi.: Bu mavzu oziq-ovqat mahsulotlarining sifatini aniqlash, ularning kimyoviy tarkibi, ozuqaviy va biologik qiymati hamda gigiyenik talablarni tushuntiradi. Shuningdek, oziq-ovqat mahsulotlarining o'zgarishiga sabab bo'lgan mikrobiologik va kimyoviy omillar, ularning turlari va tasnifi ham yoritilgan.
Oziq-ovqat mahsulotlarining mikrobiologik xavfsizligi.: Mavzu oziq-ovqat mahsulotlarining mikrobiologik xavfsizligi, biologik va kimyoviy xavf omillari, mikroorganizmlarning rivojlanishi hamda ularning oziq-ovqatga ta'sirini o'rganadi. Unda mikroorganizmlarning tuzilishi, rivojlanishi va ularga tashqi muhitning ta'siri haqida ham ma'lumot berilgan.
Oziq-ovqat mahsulotlaridagi ksenobiotiklarni me'yorlashtirishning umumiy qoidalari.: Ksenobiotiklar va ularning turlari, ularning oziq-ovqatga ta'siri, organizmdagi miqdori, xavfsizligi hamda ularni me'yorlashtirish bo'yicha umumiy qoidalar bayon etilgan.
Oziq-ovqat mahsulotlari sifatining o'zgarishi ro'y berganda qayta ishlash imkoniyatlari (yo'llari).: Meva va sabzavotlarning mikrobiologik aynishi, ularning sifati buzilganda qayta ishlash usullari (fizikaviy, kimyoviy, mikrobiologik, biokimyoviy) va ularning ahamiyati haqida ma'lumot berilgan.
Biologik xavf-xatarlarni oldini olishdagi gigiyenik va mikrobiologik talablar.: Biologik xavf-xatarlar va ularning oldini olish bo'yicha gigiyenik va mikrobiologik talablar, jumladan, profilaktik tadbirlar, sterilizasiya turlari va qo'llanilishi, ishlab chiqarish sanitariyasi hamda konservaga qo'yiladigan talablar yoritilgan.
Don, yorma, un va non mahsulotlaridagi mikrobiologik xavf, chirituvchi bakteriyalar va toksinlar hosil qiluvchi mog'or zamurug'lari faoliyati.: Don va don mahsulotlarining ozuqaviy va biologik qiymati, kimyoviy tarkibi, sifati buzilishi, yormalarning gigiyenik xususiyatlari hamda mog'or, drojja va viruslar haqida ma'lumot berilgan.
Oziq-ovqat mahsulotlari ishlab chiqarishda biologik xavf-xatarlar me'yoriga qo'yilgan standartlar talablari.: Don ekinlarining o'ziga xos xususiyatlari, oziq-ovqat sanoati uchun ahamiyati, tasnifi va sifatini baholash bo'yicha standartlar talablari bayon etilgan.
Suv, jixoz va uskunalar, inventar va idishlarning nazorati.: Konserva ishlab chiqarish korxonalari uchun texnologik talablar, suv va jixozlarga qo'yiladigan talablar, ularning sanitariya-gigiyenik nazorati va mikrobiologik tekshiruvlar hamda sterilizasiya usullari va ularning qo'llanilishi haqida ma'lumot berilgan.
Baliq va baliq mahsulotlari: Baliqning sanitariya jihatdan baholanishi, uni iste'mol qilishdan oldin qo'yiladigan talablar, baliq orqali odamga yuqadigan kasalliklar (difilobotriyoz, opistroxoz) hamda tuzlangan baliq mahsulotlarining turlari va ularning tarkibi haqida ma'lumot berilgan.
G'shtni pigmentasiya, shilliqlanish, kislatali bijg'ish, mog'orlash, chirishga duchor qiladigan mikroorganizmlar faoliyati.: Go'shtning ozuqaviy va biologik qiymati, go'sht orqali yuqadigan kasalliklar, go'sht sanoati korxonalarida sanitariya nazorati va go'shtni buzilishga olib keladigan mikroorganizmlarning faoliyati haqida ma'lumot berilgan.
Meva va sabzavotlarni mikrobiologik aynishi. Epifit mikroflorasi tufayli meva va sabzavotlarda mikrobli kasalliklar vujudga kelishi.: Meva va sabzavotlarning mikrobiologik xususiyatlari, ularning buzilishi, zangori chirish, qo'ng'ir chirish, olma chirishi va sabzavotlarning mikrobli buzilishlari hamda ularning oldini olish choralari bayon etilgan.
Meva va sabzavotlarni tuzlashda sut kislatali va spirtli bijg'ishning roli.: Meva va sabzavotlarni tuzlash jarayonida sut kislotali va boshqa bakteriyalarning roli, ularning tuzlashda buzilish turlari va ularning oldini olish choralari haqida ma'lumot berilgan.
Ta'm beruvchi mahsulotlar: Ta'm beruvchi mahsulotlar (ziravorlar, ziravor sabzavotlar, sun'iy sintetik ta'm beruvchi moddalar) ning xususiyatlari, ularning oziq-ovqatga ta'siri va ovqatlanishdagi roli bayon etilgan.
Ovqatdan zaharlanish: Ovqatdan zaharlanish tushunchasi va tasnifi, mikrob sababli zaharlanish (toksikoinfeksiyalar, toksikozlar, mikstlar) hamda mikrobga aloqador bo'lmagan zaharlanish turlari, ularning oldini olish choralari haqida ma'lumot berilgan.
Baliqqa sanitariya jihatidan baho berish: Baliqning sanitariya jihatidan baholanishi, uni iste'mol qilishdan oldin qo'yiladigan talablar, baliq orqali odamga yuqadigan kasalliklar (difilobotriyoz, opistroxoz) hamda tuzlangan baliq mahsulotlarining turlari va ularning tarkibi haqida ma'lumot berilgan.
Go'sht va go'shtning ozuqaviy va biologik qiymati: Go'shtning ozuqaviy va biologik qiymati, oqsillar, yog'lar, ekstrakt moddalar hamda ularning kimyoviy tarkibi va biologik xususiyatlari haqida ma'lumot berilgan.
Dоn, yorma, un va nоn mahsulotlarining mikrоbiоlоgik xavf, chirituvchi bakteriyalar va tоksinlar xоsil qiluvchi mоg’оr zamburug’lari faoliyati.: Don mahsulotlarining ozuqaviy va biologik qiymati, kimyoviy tarkibi, sifati buzilishi, yormalarning gigiyenik xususiyatlari hamda mog'or, drojja va viruslar haqida ma'lumot berilgan.
Oziq-ovqat mahsulotlari ishlab chiqarishda biologik xavf-xatarlar me'yoriga qo'yilgan standartlar talablari.: Don ekinlarining o'ziga xos xususiyatlari, oziq-ovqat sanoati uchun ahamiyati, tasnifi va sifatini baholash bo'yicha standartlar talablari bayon etilgan.
Suv, jixoz va uskunalar, inventar va idishlarning nazorati.: Konserva ishlab chiqarish korxonalari uchun texnologik talablar, suv va jixozlarga qo'yiladigan talablar, ularning sanitariya-gigiyenik nazorati va mikrobiologik tekshiruvlar hamda sterilizasiya usullari va ularning qo'llanilishi haqida ma'lumot berilgan.