Technology of making carboxymethylcellulose by using local raw materials
Ushbu maqola O'zbekistonda mahalliy xomashyolardan foydalangan holda karboksimetiltsellyuloza (KMT) ishlab chiqarishning yangi, soddalashtirilgan texnologiyasini taqdim etadi. Maqolada KMT ishlab chiqarishning mavjud usullarining kamchiliklari, jumladan, murakkabligi va yuqori xarajatlari ko'rsatib o'tilgan. Keyin esa, mualliflar tomonidan ishlab chiqilgan yangi, bir apparatli usulning afzalliklari, jumladan, jarayonni soddalashtirish, mahsulot tannarxini pasaytirish va KMT ning yuqori sifatli navlarini olish imkoniyati haqida batafsil ma'lumot berilgan. Ushbu yangi texnologiya mahalliy o'simlik sellyulozasidan foydalanishga imkon beradi va O'zbekistondagi kimyo sanoati uchun muhim ahamiyatga ega.
Asosiy mavzular
- Karboksimetiltsellyuloza (KMT) ishlab chiqarishning an'anaviy usullari: Maqolada KMT ishlab chiqarishning hozirgi kunda qo'llanilayotgan usullarining murakkabligi, ko'p bosqichliligi va yuqori xarajatlari tahlil qilingan. Bu jarayonlarning mavjud texnologiyalarini rekonstruksiya qilish zarurati ta'kidlangan.
- Soddalashtirilgan, bir apparatli KMT ishlab chiqarish texnologiyasi: Mualliflar tomonidan ishlab chiqilgan yangi texnologiya o'zida bir apparatda bir qator jarayonlarni (mercerizatsiya, alkalizatsiya) amalga oshirishni o'z ichiga oladi. Bu esa jarayonni soddalashtiradi, vaqtni tejaydi va mahsulot tannarxini pasaytiradi.
- Mahalliy xomashyolardan foydalanish: Yangi texnologiya mahalliy o'simlik sellyulozasidan, jumladan, paxta tolasi va yog'och sellyulozasidan foydalanish imkonini beradi. Bu esa importga qaramlikni kamaytiradi va mahalliy resurslardan samarali foydalanishga yordam beradi.
- Lignin inhibitor sifatida: Maqolada lignin moddasining KMT ishlab chiqarish jarayonida inhibitor sifatida ishlatilishi va uning KMT ning termik chidamliligini oshirishdagi roli haqida so'z boradi. Ligninning tarkibidagi fenol va boshqa guruhlar KMT molekulalarini atrof-muhit ta'siridan himoya qiladi.