Изучение причин образование высола на поверхности керамических стеновых материалов и технология предупреждения их образования
Ushbu dissertatsiya ishi O'zbekiston Respublikasi Oliy va O'rta maxsus ta'lim vazirligi tomonidan Toshkent Kimyo-texnologiya instituti talabasi Xamidova Xaliba Murat qizi tomonidan tayyorlangan. Ishning asosiy maqsadi – g'isht devorlarida tuz ko'rinishining sabablarini o'rganish va ularning oldini olish usullarini ishlab chiqish hisoblanadi. Tadqiqot jarayonida, tuz ko'rinishining paydo bo'lishi, g'isht tarkibidagi kimyoviy birikmalar, g'isht ishlab chiqarish jarayonida ishlatiladigan xomashyo va suvning ta'siri hamda devorlarning namlik-harorat rejimining ahamiyati ochib beriladi. Ishda tuz ko'rinishini oldini olish bo'yicha bir qator tavsiyalar berilgan, jumladan, bariy birikmalarini qo'shish, gidrofobizatsiya usullari va boshqalar. Tadqiqot natijalari amaliy ahamiyatga ega bo'lib, qurilish materiallari sifatini oshirishga qaratilgan.
Asosiy mavzular
- G'isht devorlarida tuz ko'rinishining sabablari: Ushbu mavzu doirasida tuz ko'rinishining paydo bo'lish mexanizmi, g'isht tarkibidagi suvda eriydigan tuzlar, ularning xarakteristik xususiyatlari, tuzlarning paydo bo'lishiga ta'sir etuvchi omillar (namlik, harorat, g'ishtning g'ovaklik tuzilishi, ion almashinuvi) batafsil o'rganilgan. Shuningdek, tuz ko'rinishining mineral tarkibi va uning tuzilishi tahlil qilingan.
- Tuz ko'rinishining oldini olish usullarini izlash: Bu qismda tuz ko'rinishini oldini olishning turli usullari ko'rib chiqilgan. Xususan, g'isht xomashyosiga bariy birikmalarini qo'shish, ya'ni suvda eriydigan tuzlarni erimaydigan birikmalarga aylantirish usuli, shuningdek, quritish va kuydirish jarayonida tuzlarni bog'lab oladigan qo'shimchalarni kiritish usullari, gidrofobizatsiya (suv itaruvchanlik) texnologiyasi batafsil tahlil qilingan.
- G'isht ishlab chiqarish uchun ishlatiladigan xomashyolarning kimyoviy-texnologik xususiyatlari va bariy birikmalarining tarkibi: Ushbu mavzu doirasida lesoviy tuproqlarning kimyoviy-texnologik xususiyatlari, ularning tarkibi va g'isht ishlab chiqarish uchun ishlatiladigan suvning mineral tarkibi o'rganilgan. Shuningdek, tuz ko'rinishini oldini olishda bariy tuzlarining qo'llanilishi, ularning g'isht xomashyosi bilan o'zaro ta'siri va samaradorligi ko'rib chiqilgan.