Илк ислом ва Ўрта асрлардаги Самарканд. Асосий шахарсозлик тизимни кайта тиклаш лойиҳаси (Арк, аквидук,бозорлари)

Ushbu hujjat Oʻzbekiston Respublikasi Qurilish Vazirligi Toshkent Arxitektura Qurlilish Institutining Arxitektura Fakulteti tomonidan tayyorlangan "Arxitektura tarixi va nazariyasi" kafedrasi 5340100 – “ Arxitektura” ta’lim yo‘nalishi bo‘yicha bakalavr darajasini olish uchun Sodkov Mirasrol Mirkamol o‘g‘lining "Ilk islom va O‘rta asrlardagi Samarqand. Asosiy shaxarsolik tizimini qayta tiklash loyihasi (Ark, akviduk, bozori)" mavzusidagi bitiruv malakaviy ishining bir qismini tashkil etadi. Hujjatda Samarqandning qadimiy tarixiy davrlari, jumladan, ilk islom va o‘rta asrlardagi shaxarsolik tizimi, arxitekturasi, jumladan, akviduklar va savdo-sotiq maskanlari (bozorlar) haqida batafsil ma'lumotlar berilgan. Shuningdek, turli davrlarda Samarqandning arxitekturaviy yodgorliklari, ularning qurilish texnikasi va materiallari haqida ham ma'lumotlar keltirilgan.

Asosiy mavzular

  • Samarqandning shaxarsolik tizimi va arxitekturasi: Hujjatda Samarqandning qadimiy va o‘rta asrlardagi shaxarsolik tuzilishi, jumladan, turar-joylar, darvozalar, akviduklar va bozori kabi obyektlarning qurilishi va ularning arxitekturaviy xususiyatlari haqida batafsil ma'lumot berilgan. Turli davrlarda shahar rivojlanishi, uning o‘zgarishlari va shu davr me'morchiligining o‘ziga xos jihatlari yoritilgan.
  • Akvuduklar va ularning qurilishi: O‘rta asrlar Samarqandining suv ta'minoti tizimining muhim qismi bo'lgan akviduklar haqida ma'lumot berilgan. Rim va zamonaviy akviduklar, ularning turlari va qurilish texnikasi tahlil qilingan.
  • Samarqand bozori va savdo-sotiq maskanlari: Shahar savdo-sotiq maskanlari, ayniqsa, bozori va uning joylashuvi, uning ahamiyati haqida ma'lumotlar keltirilgan. Savdo yo'llari va karvon saroylari haqida ham so‘z yuritilgan.
  • Me'moriy qurilish texnikasi va materiallari: Hujjatda turli davrlarda qo‘llanilgan qurilish materiallari (g‘isht, somon, loy) va qurilish texnikasi (sinchli qurilish, paxta devorlar, ravoqlar, gumbazlar) haqida batafsil ma'lumotlar berilgan. Materiallarning xossalari, ularni tayyorlash va qo‘llash usullari ham yoritilgan.