Особенности режима увлажнения почво-грунта при бороздковом поливе сельскохозяйственных культур
Ushbu maqola Qashqadaryo viloyatidagi Qarshi magistral kanali va «Obi-hayot» kanali ta'sir zonalarida daladagi kuzatuvlar natijasida tuproq-grunt suv rejimining o'zgarish dinamikasini ko'rib chiqadi. Unda sug'orish jarayonida tuproq namlanishi va yer osti suvlari dinamikasi, shuningdek, infiltratsiya va kapillyar namlik harakatining murakkab gidrodinamik jarayoni tahlil qilinadi. Tadqiqotlar sug'orish samaradorligini oshirish va suv resurslaridan oqilona foydalanish bo'yicha muammolarni hal etishga qaratilgan. Maqolada ayniqsa, sug'orish paytida tuproq zonasida namlikning o'zgarishi va yer osti suvlarining ko'tarilishi, bu esa sug'orish texnikasini takomillashtirish zarurligini ko'rsatadi.
Asosiy mavzular
- Tuproq-grunt suv rejimining o'zgarish dinamikasi: Maqolada sug'orish natijasida tuproq-grunt suvlarining ko'tarilishi va pasayishi, bu jarayonlarning tuproq namlanishiga ta'siri tahlil qilinadi. Yer osti suvlari dinamikasini aniqlash uchun olib borilgan kuzatuvlar va ularning natijalari haqida ma'lumot beriladi.
- Infiltratsiya va kapillyar namlik harakati: Tuproqqa suvning singishi (infiltratsiya) va namlikning kapillyar harakati jarayonlarining murakkabligi, bu jarayonlarning gidrodinamikasi hamda ularning muvozanatlashish momentini aniqlashning ahamiyati yoritiladi.
- Sug'orish jarayonining suv resurslariga ta'siri: Qishloq xo'jaligida sug'orish usullarini takomillashtirish, suv resurslaridan oqilona foydalanish va sug'orishning samaradorligini oshirish bo'yicha meliorativ va agrotexnik vazifalar ko'rib chiqiladi. Sug'orishdagi suv yo'qotishlari ham tahlil qilinadi.
- Daladagi kuzatuvlar va tadqiqot usullari: Tadqiqotning Qarshi magistral kanali va «Obi-hayot» kanali ta'sir zonalarida o'tkazilganligi, eksperimental maydonning joylashuvi va o'rganilgan hududlar haqida ma'lumot beriladi. Tadqiqotlarda qo'llanilgan kuzatuv va o'lchash usullari, jumladan, tensiometrik o'lchovlar va shurflar tahlil qilinadi.