Sport tibbiyotI

Ushbu kitob O'zbekiston Respublikasi Oliy va O'rta Maxsus Ta'lim Vazirligi tomonidan Termiz Davlat Universitetida Jismoniy tarbiya nazariyasi va metodikasi kafedrasi talabalari uchun sport tibbiyoti fani bo'yicha ma'ruza matnlari sifatida chop etilgan. Unda sport tibbiyotining rivojlanish tarixi, O'zbekistonda tibbiy nazoratning rivojlanishi, sport tibbiyotining asosiy ish turlari va qo'llaniladigan tibbiy nazorat usullari haqida ma'lumotlar berilgan. Shuningdek, sportchilarning salomatligi, ish qobiliyatini oshirish, kasalliklar to'g'risida ma'lumotlar, jarohatlar, davolash va tiklash usullari kabi mavzularga ham to'xtalib o'tilgan.

Asosiy mavzular

  • Sport tibbiyotining rivojlanish tarixi va tashkil qilinishi: Sport tibbiyotining paydo bo'lishi, rivojlanishi va tashkil etilish bosqichlari, qadimgi davrlardan to hozirgi kungacha bo'lgan o'zgarishlar va bu sohada O'zbekistonning o'rni haqida ma'lumotlar berilgan.
  • Sportchilarning salomatligi to'g'risida umumiy ma'lumotlar va ish qobiliyatini oshirishda qo'llaniladigan tiklash vositalari: Sportchilarning salomatligi, kasalliklar, irsiyat, salomatlik darajalari, salomatlikni saqlash usullari va ish qobiliyatini oshirishda qo'llaniladigan tiklash vositalari haqida ma'lumotlar berilgan.
  • Davolash jismoniy tarbiya vosita va shakllari: Davolash jismoniy tarbiyasining asosiy vositalari va shakllari, gimnastika mashqlari, mushaklarning qisqarish harakteri, davolash gimnastikasi mashg'uloti va rejim turlari haqida ma'lumotlar berilgan.
  • Jarohatlanish tug'risida tushuncha, sinishning turlari va funktsional davolash davrlari: Jarohatlanishning ta'rifi, sabablari, turlari, og'irligi bo'yicha klassifikatsiyasi, shuningdek sinish turlari va funktsional davolash davrlari haqida ma'lumotlar berilgan.
  • Nerv tizimida va bolalarda tayanch-harakat apparatining nuqsonida davolash jismoniy tarbiyasining uslublari: Nerv tizimi kasalliklari va shikastlanishlari, nevritda davolash jismoniy tarbiyasi uslublari, bolalarda tayanch-harakat apparatining nuqsonida davolash jismoniy tarbiyasi haqida ma'lumotlar berilgan.
  • Sportdagi yuklama va uni sportchi organizmiga ta'siri: Sport yuklamasining turlari, xususiyatlari, hajmi va shiddati, mashg'ulotlarda charchash va tiklanish jarayonlari, cheklangan charchash, mushak faoliyatining energiya ta'minoti haqida ma'lumotlar berilgan.
  • Mashg'ulotlar va musobaqalar jarayonida tibbiy pedagogik kuzatish: Kasalliklar to'g'risida ma'lumotlar, sport mashg'ulotlari jarayonida qo'llaniladigan tibbiy nazorat usullari, sportchilar ish qobiliyatini oshirishda qo'llaniladigan tiklash vositalari haqida ma'lumotlar berilgan.
  • Dopingga qarshi nazorat va jins nazorati: Dopingga qarshi nazoratning ahamiyati, psixostimulyatorlar, narkotiklarning salbiy ta'sirlari, jins nazorati haqida ma'lumotlar berilgan.
  • Odam organizmiga massajning fiziologik ta'siri: Massajga qisqacha tavsif, nerv tizimiga, mushak tizimiga, qon va limfa tomir tizimlariga ta'siri, ichki a'zolarga va modda almashinuviga ta'siri, massajning gigienik asoslari haqida ma'lumotlar berilgan.