Кремний панжараси нуқсонлари билан никел ва марганец атомлари кластерининг ўзаро таъсири

Ushbu dissertatsiya avtoreferati Oʻzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining Oliy attestatsiya komissiyasi tomonidan tasdiqlangan mavzu asosida tayyorlangan. Tadqiqotda kremniy kristal panjarasidagi nickеl va marganеts atomlarining klasterlari hamda ularning defektlar bilan oʻzaro taʼsiri, radiatsiya va termik taʼsirlar natijasida klasterlarning barqarorligi oʻrganilgan. Tadqiqotda yangi turdagi nano-strukturаlarning shakllanishi uchun optimal sharoitlar aniqlangan va ular asosida yuqori samarali optoelektronik va mikroelektron qurilmalar yaratish imkoniyatlari koʻrsatib berilgan.

Asosiy mavzular

• Kremniy kristal panjarasidagi nickеl va marganеts atomlarining klasterlari: Tadqiqotning asosiy obyekti sifatida kremniy kristal panjarasidagi nickеl va marganеts atomlarining klasterlari olingan. Ularning hosil boʻlish mexanizmlari, joylashuvi, zichligi va boshqa parametrlari mikroskopik va зондли usullar yordamida oʻrganilgan.
• Radiatsiya va termik taʼsirlarning klasterlarga taʼsiri: Kremniy klasterlarining radiatsiya (gamma-nurlanish) va termik taʼsirlar natijasida oʻzgarishi tadqiq etilgan. Turli doza va haroratlarda klasterlarning barqarorligi va ularning xususiyatlariga taʼsiri oʻrganilgan.
• Yangi nanostrukturalarning shakllanishi: Tadqiqot natijasida Si2Mn-S, Si2Mn-Se va Si2Mn-Te kabi yangi turdagi nanostrukturalarning shakllanishi uchun optimal termodinamik sharoitlar aniqlangan. Ushbu nanostrukturalar asosida yangi avlod optoelektronik va mikroelektron qurilmalar yaratish imkoniyatlari koʻrsatilgan.