Денежно-кредитного регулирования деятельностью коммерческих банков
Ushbu maqola tijoratchi banklarning pul-kredit siyosatini tartibga solish va rivojlantirishga bag'ishlangan bo'lib, uning asosiy maqsadlari va samaradorligini oshirish yo'llarini ko'rib chiqadi. Bank tizimida ishonchni mustahkamlash, depozitlar va kreditlar bo'yicha foiz stavkalarini barqarorlashtirish hamda qulay biznes muhitini yaratish zarurligi ta'kidlanadi. Inflatsiyani nazorat qilish, aholi va korxonalarning depozitlarini himoya qilish, shuningdek, banklarning faoliyatini tartibga solish bo'yicha aniq takliflar berilgan. Bank operatsiyalarining shaffofligini oshirish, jismoniy shaxslar va tashkilotlarning mablag'larini himoya qilish hamda tijoratchi banklar tomonidan riskli kredit siyosatining oldini olish muhimligi qayd etiladi.
Asosiy mavzular
- Bank nazoratini kuchaytirish: Markaziy bank (ЦРБУЗ) tomonidan nazorat va nazorat funksiyalarini kuchaytirish, banklarning moliyaviy faoliyatini yanada qat'iyroq nazorat qilish, jinoiy faoliyatga yo'l qo'ymaslik va moliyaviy hisobotlarni o'z vaqtida topshirish majburiyatini ta'minlash zarur.
- Muvofiqlashtirilgan foiz siyosati: Markaziy bank va Moliya vazirligi tomonidan kelishilgan foiz siyosatini ishlab chiqish, depozitlar va kreditlar bo'yicha real foiz stavkalarini tartibga solish, inflyatsiyani hisobga olgan holda depozitlarning qiymatini saqlab qolish choralari ko'rilishi kerak.
- Depozitlarni himoya qilish mexanizmlari: Aholi, byudjet tashkilotlari va korxonalarning depozitlarini inflyatsiyadan himoya qilish uchun kredit shartnomalarini indeksatsiyalash mexanizmlarini qo'llash, banklarda depozitlar bo'yicha minimal ijobiy stavkalarni belgilash lozim.
- Bank aktivlarini boshqarish: Banklarning jismoniy shaxslar, tashkilotlar va davlatning mablag'larini saqlashda davlat tomonidan kafolatlangan qimmatli qog'ozlarga yo'naltirish, kreditlash siyosatini qat'iylashtirish va bank xodimlarining javobgarligini oshirish kerak.
- Rezerv siyosatini o'zgartirish: Markaziy bankning majburiy rezervlar siyosatini o'zgartirish, rezerv normasini passiv turlariga qarab emas, balki aktivlarning muddatlari va ta'minotiga qarab differentsiatsiya qilish hamda pul massasini cheklash zarur.
- Kredit siyosatini tartibga solish: Riskli kredit siyosatini yurgizayotgan banklarni rag'batlantirish, ta'minlanmagan kreditlar berishni cheklash va moliyaviy jihatdan zaif korxonalarga kredit berishda ehtiyot bo'lish kerak.
- Korporativ qimmatli qog'ozlar bozori: Banklarning birinchi toifadagi debitorlar tomonidan chiqarilgan korporativ qimmatli qog'ozlarni sotib olishiga qo'yilgan sun'iy cheklovlarni yumshatish, korxonalar boshqaruvini nazorat qilish va kreditlarning qaytarilishini ta'minlash muhim.