Актуальность экологической проблемы применения химической защиты растений
Ushbu maqola pestisidlardan foydalanishning ekologik muammolariga bag'ishlangan. Unda pestisidlarning qishloq xo'jaligida qo'llanilishining zarurati va oqibatlari, jumladan, atrof-muhitga va tirik organizmlarga salbiy ta'siri, organizmlarning ularga chidamliligi ortishi kabi muammolar ko'rib chiqiladi. Pestisidlarning havoda, suvda va tuproqda tarqalishi, ularning oziq-ovqat zanjirida to'planishi, inson salomatligiga ta'siri, shuningdek, ularni qo'llashni nazorat qilish va kamaytirish bo'yicha boshqaruv choralari tahlil qilinadi. Maqolada pestisidlardan voz kechish va organik qishloq xo'jaligini rivojlantirish zarurati ta'kidlanadi.
Asosiy mavzular
- Pestisidlardan foydalanishning dolzarbligi va ekologik muammolari: Qishloq xo'jaligi ekinlarining taxminan uchdan bir qismi zararkunandalar, kasalliklar va begona o'tlardan yo'qoladi. Ularga qarshi kurashishda kimyoviy, biologik va agrotexnik usullar qo'llaniladi. Ammo pestisidlarning zararkunandalarni yo'qotish bilan birga atrof-muhitga va barcha tirik organizmlarga salbiy ta'siri aniqlangan. Shuningdek, zararkunandalar pestisidlarga tez moslashadi, bu esa yangi va samaraliroq preparatlar ishlab chiqishni talab qiladi. Shunga qaramay, qishloq xo'jaligida pestisidlardan voz kechib bo'lmaydi, chunki bu mahsulot yo'qotishiga olib keladi. Shuning uchun ularning zararini kamaytirish va to'g'ri qo'llash usullarini bilish muhimdir.
- Pestisidlarning atrof-muhit va tirik organizmlarga ta'siri: Pestisidlarning atrof-muhitga ta'sirining eng persistiv moddalari ba'zi ob'ektlarda to'planib, jiddiy zarar etkazadi. Ular biologik faollikni yaratib, tabiat va inson uchun xavf tug'diradi. Pestisidlar ta'sir doirasini kengaytirib, katta miqdordagi odamlar, hayvonlar va o'simliklarga ta'sir qiladi. Ular oziq-ovqat zanjiri orqali tarqalib, tirik organizmlarda biologik faol darajagacha to'planadi. Pestisidlarning havoga, suvga va tuproqqa ta'siri o'rganiladi. Ular havo, suv va tuproqni ifloslantiradi, qishloq xo'jaligi mahsulotlariga o'tib, oziq-ovqat zanjiri orqali tarqaladi. Pestisidlarning ko'pchilik turlari tabiat biotizimlariga to'g'ridan-to'g'ri ta'sir ko'rsatadi.
- Pestisidlarni boshqarish va nazorat qilish: Atmosfera, suv va tuproq sifati bo'yicha monitoring natijalariga asoslanib, pestisidlarning kunlik dozasi aniqlanadi. Bu esa atrof-muhit sifatini gigiyenik baholashga va kimyoviy ishlov berishni davom ettirish yoki o'zgartirishga imkon beradi. Qishloq xo'jaligida zararkunandalarga qarshi kurashishni rejalashtirish birinchi qadam hisoblanadi. Ekinlarni himoya qilish texnologiyasining tabiiy va ekologik xavfsizligini ta'minlash muhimdir. Pestisidlar bilan zararlanish darajasini pasaytirish uchun zarur chora-tadbirlar ko'riladi. Pestisidlardan cheklangan holda foydalanish, ularning qoldiqlariga bo'lgan nazoratni kuchaytirish muhimdir.
- Organik qishloq xo'jaligi va pestisidlardan voz kechish: Organik qishloq xo'jaligi nafaqat ekologik toza mahsulot olish, balki tabiiy biotizimlarni tiklash va biomurovsarlikni boyitishning samarali usulidir. Ko'p yillik tajribalar shuni ko'rsatdiki, yuqori va barqaror hosil olish uchun pestisidlarni doimiy qo'llash shart emas. Dunyoning ko'plab fermer xo'jaliklari pestisidlarsiz ham yuqori hosil olishmoqda. Kimyoviy vositalardan voz kechish, o'simliklar himoyasi xizmatini rivojlantirish va kimyoviy preparatlarni agroekologik baholashga e'tibor qaratish zarur.