Лингвокультурологический аспект концептуальной области возраста и его учет в обучении русскому языку узбекских студентов

Ushbu nomzodlik dissertatsiyasi O‘zbekiston Respublikasi Oliy va O‘rta Maxsus Ta’lim Vazirligi huzuridagi Urganch Davlat Universiteti tomonidan O‘zbekiston Respublikasida xizmat ko‘rsatgan fan arbobi, filologiya fanlari doktori, professor G‘.N.Nishonova rahbarligida tayyorlangan. Ishda davr talablariga mos ravishda, rus tilini o‘rganayotgan o‘zbekistonlik talabalarga rus tilidagi «vozrast» (yosh) konseptual ob’ektini lingvokulturologik jihatdan tadqiq etish va o‘rgatishning metodologik asoslari yoritiladi. Tadqiqotning asosiy maqsadi – rus tilidagi «vozrast» (yosh) konseptual ob’ektining milliy-madaniy o‘ziga xos jihatlarini leksik-semantik jihatdan ochib berish va uni xorijiy auditoriyada taqdim etishning optimal o‘quv modelini taklif qilish. Dissertatsiyada «bolalik», «o‘smirlik», «yoshlik», «yetuklik», «qarilik» kabi yosh davrlarini ifodalovchi rus tilidagi leksik-semantik modellar tuzilgan va ularning lingvokulturologik xususiyatlari tahlil qilingan. Shuningdek, ushbu konseptlarning o‘zbek tilidagi ekvivalentlari bilan solishtirilgan va ular o‘rtasidagi milliy-madaniy farqlar aniqlangan.

Asosiy mavzular

• Rus tilidagi «vozrast» (yosh) konseptual ob’ektining lingvokulturologik jihatdan tadqiqi: Dissertatsiyada «vozrast» (yosh) konseptining lingvokulturologik jihatdan tahlil qilinib, uning rus va o‘zbek tillaridagi leksik-semantik modellari asosida milliy-madaniy o‘ziga xos jihatlari ochib berilgan. Tadqiqotda «bolalik», «o‘smirlik», «yoshlik», «yetuklik», «qarilik» kabi yosh davrlarini ifodalovchi leksik-semantik modellar tuzilgan va ularning lingvokulturologik xususiyatlari tahlil qilingan.
• Rus tilini o‘rganayotgan o‘zbekistonlik talabalar uchun o‘quv modeli: Ushbu tadqiqotda rus tilidagi «vozrast» (yosh) konseptual ob’ektini xorijiy auditoriyada taqdim etishning optimal o‘quv modeli taklif qilinadi. Model talabalarga ushbu konseptni chuqur tushunish, milliy-madaniy o‘ziga xos jihatlarini anglash va o‘zlashtirishda yordam beradi.
• Yosh davrlarini ifodalovchi leksik-semantik modellar va ularning solishtiruv tahlili: Dissertatsiyada «bolalik», «o‘smirlik», «yoshlik», «yetuklik», «qarilik» kabi yosh davrlarini ifodalovchi leksik-semantik modellar tuzilgan. Bu modellar rus va o‘zbek tillaridagi leksik-semantik maydonlar asosida yaratilgan va ularning lingvokulturologik xususiyatlari, milliy-madaniy farqlari solishtirilgan.