Особенности функционирования русского языка на территории Хорезмской области
Ushbu ishda O‘zbekiston, xususan Xorazm viloyati sharoitida rus tilining qo‘llanilishi, rus tilining millatlararo, milliy-madaniy aloqalarda tutgan o‘rni, shuningdek, Xorazm aholisining rus tiliga mansub turli millat vakillarining til xususiyatlari lingvistik jihatdan tadqiq etiladi. Tadqiqotda rus tilining mintaqadagi ijtimoiy-siyosiy, iqtisodiy va madaniy hayotidagi o‘rni, shuningdek, mahalliy aholining rus tilini o‘zlashtirishida duch keladigan fonetik, leksik-semantik va morfologik-sintaktik muammolar hamda ushbu muammolarning yechimlari tahlil qilinadi.
Asosiy mavzular
- O‘zbekiston, xususan Xorazm viloyatida rus tilining qo‘llanilishining o‘ziga xos jihatlari: Rus tilining O‘zbekistondagi, xususan Xorazmdagi ijtimoiy-siyosiy, iqtisodiy va madaniy hayotdagi o‘rni, millatlararo muloqot vositasi sifatida ahamiyati tahlil qilinadi. Xorazmning ijtimoiy-madaniy muhitida rus tilining qo‘llanilishiga ta’sir ko‘rsatuvchi omillar (sotsiokultura, ekstralingvistik va paralingvistik) ham ko‘rib chiqiladi.
- Xorazm aholisi nutqidagi rus tilining fonetik va aktsentologik xususiyatlari: Turli millatga mansub xorazmliklarning rus tilida so‘zlashuvida uchraydigan fonetik va aktsentologik xatolar (tovushlarni almashtirish, urg‘u bilan bog‘liq muammolar) o‘rganiladi va tahlil qilinadi.
- Xorazm aholisi nutqidagi rus tilining morfo-sintaktik xususiyatlari: Xorazm aholisi tomonidan rus tilida so‘zlashuvda yuzaga keladigan morfo-sintaktik xatolar (otlar, sifatlar, fe’llar qo‘llanilishidagi noaniqliklar, gap tuzilishi) tahlil qilinadi va ularning tushuntirilishi keltiriladi.
- Xorazm aholisi nutqidagi rus tilining leksik-semantik xususiyatlari: Rus tilidagi so‘zlarning mazmuniy farqlari, ya’ni o‘zbek tilidagi so‘zlar bilan qiyoslanganda semantik jihatdan ekvivalent bo‘lmagan yoki kengroq ma’noga ega bo‘lgan leksik birliklar o‘rganiladi. Shuningdek, so‘zlar ma’nosining kengayishi yoki torayishi, noto‘g‘ri sinonimlar yoki yaqin ma’noli so‘zlarni qo‘llash kabi holatlar tahlil qilinadi.