Features of the translation of texts of documentaries from english into russian
Ushbu kitob Oʻzbekiston davlat jahon tillari universiteti Ingliz filologiyasi 3-fakulteti, Ingliz tilshunosligi kafedrasi tomonidan tayyorlangan malaka oshirish kurs ishi hisoblanadi. Asosiy maqsad filologiya va tarjimashunoslik sohasidagi talabalar va tadqiqotchilar uchun dokumental filmlarni tarjima qilishning nazariy va amaliy jihatlarini yoritishdir. Kitobda hujjatli filmlar tilining o‘ziga xos xususiyatlari, ularni rus tiliga va aksincha tarjima qilishning strategiyalari va usullari, shuningdek, ushbu jarayondagi qiyinchiliklar tahlil qilinadi. Kitobda "Bir kun", "ALMA - Kosmos sirlariga deraza" va "Qahramon" kabi hujjatli filmlarning tarjimasi misolida keng tahlillar keltirilgan.
Asosiy mavzular
- Kinematografiya va hujjatli filmlarning oʻziga xos xususiyatlari: Hujjatli filmning kino sanʼatidagi oʻrni, uning rivojlanish tarixi va oʻziga xos jihatlari, jumladan, til va madaniyat bilan bogʻliqligi tahlil qilinadi. Turli kinoshunoslik nazariyalariga asoslanib, hujjatli filmlarning taʼriflari va ularning janrlari (haqiqiy hujjatli, taʼlimiy, psevdo-hujjatli) koʻrib chiqiladi.
- Hujjatli filmlarni tarjima qilishning nazariy va pragmatik jihatlari: Tarjimashunoslikda "tarjima strategiyasi" tushunchasi, uning nazariy pozitsiyalari va tadqiqotchilarning yondashuvlari koʻrib chiqiladi. Tarjima jarayonining bosqichlari, jumladan, original matnni tahlil qilish, tarjima qilish va uni qayta ishlash masalalari yoritiladi. Hujjatli filmlarni tarjima qilishda pragmatik jihatlar va moslashuvlar, yaʼni auditoriyaning tushunishini taʼminlash, hissiy taʼsirni yetkazish hamda madaniy farqlarni hisobga olish zaruriyati muhokama qilinadi.
- Hujjatli filmlarni rus tilidan ingliz tiliga va ingliz tilidan rus tiliga tarjima qilishning stilistik oʻzgarishlari: Ushbu boʻlimda hujjatli filmlarning tarjima jarayonida yuzaga keladigan stilistik oʻzgarishlar tahlil qilinadi. Gap sintaksisi, soʻzlashuv uslubi, jumladan, notoʻliq gaplar va inversiya kabi til hodisalarining tarjimadagi oʻrni koʻrib chiqiladi. "Bir kun" filmining tarjimasi misolida tilning oʻziga xos jihatlari, jumladan, sharhlovchi matnini tarjima qilish, til va grammatika darajasidagi qiyinchiliklar tahlil qilinadi. Shuningdek, "ALMA - Kosmos sirlariga deraza" va "Qahramon" filmlarining ingliz tilidan rus tiliga tarjimasi tahlil qilinib, leksik va grammatik transformatsiyalar, ayniqsa, nomlar tarjimasi va stilistik moslashuvlar yoritiladi.