Qaraqalpog`iston Respublikasidagi korxonalarning atrof muhitga bo`ladigan tasirini baxolash
Ushbu ishning maqsadi O'zbekistonning Qoraqalpog'iston Respublikasidagi sanoat korxonalarining atrof-muhitga ta'sirini baholash, buning uchun zarur bo'lgan nazorat usullarini va davlatimizning tabiatni muhofaza qilish sohasidagi siyosatini o'rganishdan iborat. Ishda Qoraqalpog'istondagi Qo'ng'irot soda zavodining ekologik holati, uning ishlab chiqarish jarayonida hosil bo'ladigan chiqindilar va ularning atrof-muhitga ta'siri batafsil tahlil qilingan. Jumladan, zavodning chiqindi suvlari, havoga chiqariladigan zararli moddalar, ularning miqdori va ta'siri, shuningdek, ushbu muammolarni bartaraf etish bo'yicha takliflar berilgan. Kitobda shuningdek, umumiy ekologik vaziyat, tabiatni muhofaza qilishning huquqiy asoslari, zararli moddalarni aniqlash va nazorat qilish usullari haqida ham ma'lumotlar keltirilgan.
Asosiy mavzular
- Atmosferani ifloslanishdan muhofaza qilish chora tadbirlari: Sanoat korxonalari va kommunal xo'jaliklari chiqindilari hisobiga shaharlar atrofida turli chiqindi omborlarining paydo bo'lishi, axlatxonalarning ko'payishi atmosfera havosini ifloslanishdan muhofaza qilishni taqozo yetadi. Mazkur masala ekologiya fanining masalasi bo'libgina qolmay, balki ijtimoiy va iqtisodiy masaladir. Hozirgi vaqtda atmosfera havosini muhofaza qilish maqsadida uch xil tadbirni amalga oshirish ko'zda tutiladi. Bular mantiqiy, texnik va loyihalashga asoslangan tadbirlardir. Mazkur tadbirlarni amalga oshirish bilan aholi turar joylaridagi atmosfera havosi bulg'anishlarini ruxsat yetiladigan miqdorini ta'minlash mumkin, qolaversa, aholining ekologik turmush sharoitini ham yaxshilasa bo'ladi.
- Qo'ng'irot soda zavodining ekologik ta'siri: Qoraqalpog'iston Respublikasida Qo'ng'irot soda zavodining qurilishi makroiqtisodiyotni rivojlanishiga asos solmoqda. Iqtisodiyit tarkibidagi maxsus o'zgarishlar, yangi korxonalarning qurilishi yaxshi natija bermoqda. Zavodning chiqindi suvlari, havoga chiqariladigan zararli moddalar, ularning miqdori va ta'siri hamda ularni tozalash usullari haqida ma'lumotlar berilgan.
- Tabiatni muhofaza qilish usullari: Sanoatda suvdan juda ko'p foydalaniladi, tarmoqlarda zarur ishlarning olib borilishi uchun issiqlik etkazuvchi, erituvchi, zarur joyda kislorod va vodorod bo'yovchi, tozalovchi, tashuvchi hisoblanadi. Suv o'z vazifasiga ko'ra eng ahamiyatli mineral hisoblanadi, biosferada suv yo'q yerda hayot yo'q, suv bor joyda tuproqdagi mikroorganizmlar tirik hayot harakatini o'taydi. Suvning yerdagi hayot uchun ahamiyati beqiyosdir. O'zining uzliksiz harakati tufayli suv Yer kurrasida kuzatiladigan barcha jarayonlarda ishtirok etadi. Hozirgi bozor iqtisodiyoti sharoitida va ekologik tanglik bor paytda suv resurslariga bo'lgan ehtiyoj benihoya ortib bormoqda.
- Atmosfera havosini ifloslanishi va uning manbalari: Atmosfera havosining ifloslanishi har xil manbalardan, jumladan, sanoat korxonalari, transport vositalari, qishloq xo'jaligi va boshqa manbalardan kelib chiqadi. Kitobda atmosferani ifloslovchi moddalar, ularning turlari, ta'siri hamda ularni aniqlash usullari haqida batafsil ma'lumot berilgan.