Ҳәзирги әдебий процесс пәни бойынша

Ushbu taqdim etilgan matn Qoraqalpoq adabiyoti kafedrasi tomonidan tayyorlangan "Hozirgi adabiy jarayon" nomli leksiya matnidir. Unda XX asrning oxirgi va XXI asr boshlaridagi qoraqalpoq adabiyoti rivojlanishining o'ziga xos xususiyatlari, janrlar, uslublar, ijodkorlar faoliyati va ularning adabiyotga qo'shgan hissasi haqida batafsil ma'lumotlar berilgan. Adabiyot nazariyasi, tanqid, dramaturgiya, she'riyat, nasr va proza janrlari bo'yicha ilmiy tadqiqotlar tahlil qilinadi.

Asosiy mavzular

Hozirgi adabiy jarayon tushunchasi va rivojlanish bosqichlari: XX asrning so'nggi va XXI asr boshlaridagi ijtimoiy-siyosiy o'zgarishlar fonida qoraqalpoq adabiyoti jarayonining rivojlanishi, uning umumiy tendensiyalari, xorijiy adabiyotlar ta'siri, yangi adabiy uslublar, janrlar va shakllarning paydo bo'lishi tahlil qilinadi. Mustaqillik yillarida adabiyotning erkinlashuvi va uning o'ziga xos xususiyatlari ochib beriladi.
Proza janrining rivojlanishi: Qoraqalpoq prozasining rivojlanish bosqichlari, xususan, XX asr va mustaqillik yillarida yozilgan roman, qissa, hikoya janrlaridagi ijodiy izlanishlar, mualliflarning ijodiy uslublari va ular yaratgan qahramonlar tahlil qilinadi. Yangi janrlarning paydo bo'lishi va mavzu doirasining kengayishi haqida ma'lumot beriladi.
Qoraqalpoq she'riyatida janrlar va badiiy shakllardagi izlanishlar: Qoraqalpoq she'riyatining janr va shakl jihatdan rivojlanishi, xususan, mustaqillik davrida lirika, she'riy turkumlar, erkin she'r kabi yangi shakllarning paydo bo'lishi va ularning ijodiy jarayondagi o'rni tahlil qilinadi. Shoir ijodidagi yangi mazmun va shakllardagi izlanishlar ko'rsatib beriladi.
Mustaqillik davrida qoraqalpoq adabiyotida drama va uning rivojlanishi: Mustaqillik yillarida qoraqalpoq dramaturgiyasining rivojlanishi, drama janrlarining shakllanishi, uning mavzu doirasi va mazmuniy o'zgarishlar, mualliflarning ijodiy izlanishlari va ular sahnalashtirgan asarlar tahlil qilinadi. Komediya, drama kabi janrlardagi o'ziga xosliklar haqida ma'lumot beriladi.
Qoraqalpoq adabiyoti tanqidchiligining rivojlanishi: Mustaqillik yillarida qoraqalpoq adabiyotshunoslik va tanqidchiligining rivojlanishi, adabiy tanqidning yangi shakllari, ilmiy izlanishlar, adabiy tanqidchilar faoliyati va ularning ijodiy merosi tahlil qilinadi. Ilmiy portretlar, ilmiy maqolalar, dissertatsiyalar haqida ma'lumot beriladi.
Qoraqalpoq adabiyotida poeziya janrining rivojlanishi: Qoraqalpoq poeziyasining rivojlanishi, xususan, lirika, she'riy janrlar, badiiy shakllar va ularning o'ziga xos xususiyatlari, mumtoz she'riyatdan farqlari va yangi tendensiyalar tahlil qilinadi. Shoirlarning ijodiy izlanishlari ko'rsatib beriladi.
Qoraqalpoq adabiyotida publitsistika va esse janrlarining rivojlanishi: Mustaqillik yillarida publitsistika va esse janrlarining paydo bo'lishi va rivojlanishi, ularning mazmuniy va badiiy xususiyatlari, mualliflarning ijodi va ularning adabiyotga qo'shgan hissasi tahlil qilinadi.
Qoraqalpoq adabiyotida she'r va poetika masalalarini o'rganish: Qoraqalpoq she'riyatining janr xususiyatlari, badiiy shakllar va uslubiy izlanishlar, mumtoz she'riyatdan farqlari, qofiya, vazn, talant, poetik shakllarning rivojlanishi haqida nazariy ma'lumotlar beriladi.
Qoraqalpoq adabiyotida roman janrining rivojlanishi: Qoraqalpoq romanining rivojlanish bosqichlari, xususan, mustaqillik yillarida yaratilgan romanlar, ularning mavzu doirasi, qahramon obrazini yaratishdagi izlanishlar, mualliflarning ijodiy uslublari va badiiy xususiyatlari tahlil qilinadi.
Qoraqalpoq adabiyoti tanqidining nazariy va amaliy jihatlari: Qoraqalpoq adabiyotshunosligi, tanqidiy nazariyalar, adabiy jarayonni tahlil qilish uslublari, adabiy tanqidiy maqolalar, dissertatsiyalar va monografiyalar tahlil qilinadi. Tanqidchilarning ijodiy faoliyati va ularning adabiyotga qo'shgan hissasi baholanadi.