Fiziologiyaliq aktiv zatlardiń antiradikal ha`m antioksidant qa`siyetlerin aniqlaw

Ushbu dissertatsiya Qoraqalpog'iston Respublikasi hududida o'simliklardan ajratilgan birikmalarning antiradikal va antioksidant xususiyatlarini o'rganishga bag'ishlangan. Tadqiqotda jigarrang va yashil rangdagi o'simliklar, ayniqsa, gossipol va uning hosilalari, shuningdek, vitaminlar, polifenollar va boshqa tabiiy birikmalarning erkin radikallarga qarshi ta'siri, lipid peroksidlanishini ingibirlash qobiliyati o'rganilgan. Tadqiqot natijalari ushbu birikmalarning antioksidant faolligini ko'rsatdi va ulardan dorivor preparatlar yaratish uchun asos bo'lishi mumkinligi ko'rsatilgan.

Asosiy mavzular

• Gossipol va uning ayrim hosilalarining antiradikal va antioksidant xususiyatlari: Gossipol va uning turli hosilalarining (diaminogossipol, monoanilinogossipol, semiragosin va boshqalar) erkin radikallarga qarshi ta'siri, jumladan, N,N-difenil-N-pikrilgidrazil radikali bilan o'zaro ta'siri va lipid peroksidlanishini ingibirlash mexanizmlari o'rganilgan. Tadqiqotda gossipol hosilalarining antioksidant faolligini ko'rsatuvchi strukturalar aniqlangan.
• Antiradikal vitaminlar: Tadqiqotda E, C, A vitaminlari (retinol, beta-karotin) va ubixinon kabi tabiiy antioksidantlarning antiradikal va antigipoksant xususiyatlari ko'rib chiqilgan. Ushbu vitaminlarning erkin radikallarni neytrallash mexanizmlari va ularning organizmdagi roli tahlil qilingan.
• Sintetik antiradikal preparatlar: Tadqiqotda ionol (dibunal), emoksipin, probukol, dimetilsulfoksid, olifen (gipoksen) kabi sintetik antioksidantlarning antioksidant va antiradikal faolligi o'rganilgan. Ularning erkin radikallar bilan o'zaro ta'siri va oksidlanish jarayoniga ta'siri tahlil qilingan.
• Oksidlovchi stress va antioksidantlar: Tadqiqotda oksidlovchi stressning organizmga ta'siri, erkin radikallarning paydo bo'lish mexanizmlari va ularning salbiy oqibatlari, shuningdek, antioksidantlarning bu jarayondagi roli haqida ma'lumot berilgan.