Ismlarning qisqargan variantlari
Ushbu kitobda oʻzbek tilidagi ismlarning qisqargan variantlari, ularning yuzaga kelish sabablari va tilshunoslikdagi ahamiyati haqida soʻz boradi. Ismlarning lahjaviy xususiyatlari, ularning dialektal variantlari va bu variantlarning adabiy til bilan bogʻliqligi tahlil qilinadi. Shuningdek, ismlarning qisqarish usullari va bu jarayonga taʼsir etuvchi omillar ham yoritilgan.
Asosiy mavzular
- Ismlarning qisqarishi va uning sabablari: Ismlarning qisqarishi ikki asosiy omilga bogʻliq: nomni talaffuz uchun qulay shaklga keltirishga intilish va bolani erkalash tufayli ismning shaklining oʻzgarishi. Bu jarayonda ism tarkibidagi boʻgʻin yoki tovushlarning tushirilishi orqali amalga oshadi.
- Ismlarning lahjaviy variantlari: Har bir hududning oʻziga xos sheva va lahjalari ismlarning shakllanishiga taʼsir koʻrsatadi. Bu kitobda oʻzbek tilining turli shevalarida uchraydigan ismlarning dialektal variantlari keltirilib, ularning adabiy til bilan bogʻliqligi koʻrsatib berilgan.
- Ismlarning qisqarish usullari: Ismlarning qisqarishi ikki usulda yuzaga keladi: 1) ismning biror qismining tushirilishi; 2) ism qismlarining qisqarishi. Bunda ismning bosh yoki ikkinchi qismi tushirilishi mumkin. Misollar bilan tushuntirilgan.