Марказий қизилқум фосфоритларидан олинган буғлатилган экстракцион фосфор кислотаси асосида концентрланган фосфорли ўғитлар олиш технологияси
Ushbu dissertatsiya O'zbekistonning Markaziy Qizilqum hududidan olingan fosforitlardan ekstraksiya-fosfor kislotasi asosida konsentrlangan fosforli o'g'itlar ishlab chiqarish texnologiyasini ishlab chiqishga bag'ishlangan. Tadqiqotda fosfor kislotasini konsentratsiyalash jarayonlari, uning reologik xossalari va turli qo'shimchalarning ta'siri o'rganilgan. Shuningdek, olingan konsentrlangan kislota asosida turli xil mono- va diamonyum fosfatlar, shuningdek, karbamid va kaliy xloridi bilan murakkab o'g'itlar (karboammophos va karboammophoska) ishlab chiqarish texnologiyalari ishlab chiqilgan. Tadqiqot natijalari jahon standartlariga javob beradigan yuqori sifatli va samarali fosforli o'g'itlar ishlab chiqarishga imkon beradi.
Asosiy mavzular
- Fosfor kislotasini konsentratsiyalash va uni asos qilib olgan holda fosforli o'g'itlar olish: Qizilqum fosforitlaridan olingan ekstraksiya-fosfor kislotasini (EФК) konsentratsiyalash jarayonlari, shu jumladan, uni suvsizlantirish, tindirish va bug'latish usullari o'rganilgan. Konsentrlangan EФКning fizik-kimyoviy xossalari, jumladan, zichlik, yopishqoqlik, to'yingan bug' bosimi va qaynash harorati tahlil qilingan. Shuningdek, EФKga H2SO4 qo'shishning uning reologik xossalariga ta'siri tadqiq qilingan.
- Konsentrlangan fosforli o'g'itlar ishlab chiqarish texnologiyasini ishlab chiqish: Konsentrlangan EФKni ammiak bilan ishlov berish asosida mono- va diamonyum fosfatlar (MAF va DAF) ishlab chiqarish texnologiyasi ishlab chiqilgan. Shu bilan birga, karbamid va kaliy xloridi yordamida karboammophos va karboammophoska kabi murakkab o'g'itlar ishlab chiqarish texnologiyalari ham ishlab chiqilgan. Tadqiqot natijasida jahon standartlariga mos keladigan NP- va NPK-o'g'itlar ishlab chiqarish uchun optimal rejimlar aniqlangan.
- Olingan o'g'itlar va ularning xossalari: Ishlab chiqilgan texnologiyalar bo'yicha olingan MAF, DAF, karboammophos va karboammophoska kabi o'g'itlarning tarkibi, fizik-kimyoviy xossalari va iste'molchi xususiyatlari batafsil o'rganilgan. Olingan o'g'itlar qishloq xo'jaligi uchun yuqori samaradorlikka ega ekanligi tasdiqlangan.