Геодезик асбоблар стандартизацияси ва метрологияси
Ushbu o'quv-uslubiy majmua "Geodezik asboblar standartiZATSiyasi va Metrologiya" fani bo'yicha ma'ruza matnlarini o'z ichiga oladi. Kitobda geodezik o'lchashlar, ularning aniqligi, xatoliklar va ularning kompensatsiya usullari, shuningdek, turli geodezik asboblar (teodolitlar, nivelylar, elektron takheometrlar) ning qismlari, ularning ishlash prinsipi, tekshirish va sozlash usullari hamda ularning metrologik ta'minoti kabi keng qamrovli ma'lumotlar berilgan. Geodezik asboblar uchun texnik xizmat ko'rsatish, ularga ishlov berish va ularni saqlash tartib-qoidalari ham batafsil yoritilgan. Kitobda zamonaviy elektron geodezik asboblar, ularning avtomatik sozlanishlari (samokalibrovka) va ularning xususiyatlari haqida ham ma'lumotlar mavjud.
Asosiy mavzular
- Geodezik asboblar metrologiyasi va texnik xizmat ko'rsatish: Geodezik asboblar metrologiyasining asosiy tushunchalari, ularning turlari, texnik xizmat ko'rsatishning asosiy bosqichlari, joyida geodezik asboblar bilan ishlash qoidalari, ularga texnik xizmat ko'rsatish va metrologik xizmat ko'rsatish usullari haqida ma'lumot beriladi.
- Geodezik asboblarining ishchi qismlari metrologiyasi: Ushbu bo'limda geodezik asboblar, xususan, teodolitlar, nivelylar, elektron takheometrlar va boshqa asboblarning ishchi qismlarining metrologik jihatlari, ularning aniqligi, sozlanishi va tekshirish usullari batafsil bayon etilgan. Xususan, adilak qismlarining qiymatini aniqlash, shtrixli va optik mikrometrlar, ko'rish trubalarini tekshirish va sozlash kabi mavzular yoritilgan.
- Xatoliklarning kompensatsiya va adaptatsiya usullari: Geodezik o'lchashlar davomida yuzaga keladigan xatoliklarni aniqlash, ularning sabablarini tahlil qilish va ularni kompensatsiya qilish usullari, jumladan, adaptatsiya (samokalibrovka) tizimlari haqida ma'lumot beriladi. Elektron geodezik asboblar uchun avtomatik sozlanishlar va ularning xususiyatlari ham yoritilgan.
- Geodezik asboblar uchun nazorat savollari va adabiyotlar: Kitobning oxirida o'tilgan mavzularni mustahkamlash uchun nazorat savollari va tavsiya etilgan adabiyotlar ro'yxati keltirilgan. Bu esa talabalarga mavzularni yanada chuqurroq o'zlashtirishga yordam beradi.