Геодезик асбоблар стандартизацияси ва метрологияси
Ushbu o'quv qo'llanmasi "Geodezik asboblar standartizatsiyasi va metrologiyasi" fanining asosiy tushunchalari, mavzularini, ularning mazmunini, geodezik o'lchov vositalarining tavsifini, ularni tekshirish va baholash tartiblarini, shuningdek, standartlashtirish, metrologiya va sertifikatlashtirish bo'yicha xalqaro tashkilotlar, va oxirida amaliy masalalar va nazorat savollarini o'z ichiga oladi. Qo'llanma o'quv jarayonini tashkil etishda va talabalarning ushbu fan bo'yicha bilimlarini chuqurlashtirishda muhim rol o'ynaydi.
Asosiy mavzular
- Geodezik asboblar standartizatsiyasi va metrologiyasi: O'quv qo'llanmasi "Geodezik asboblar standartizatsiyasi va metrologiyasi" fanining namunaviy o'quv rejasi, namunaviy o'quv dasturi va ishchi o'quv rejalari asosida olingan. Qo'llanma 20 ta bo'limdan iborat bo'lib, ularda "Geodezik asboblar standartizatsiyasi va metrologiyasi" fani va uning vazifalari, geodezik asbob usknalarni sinash tekshirish hamda metroloik xizmat ko'rsatish, geodezik asboblarining tuzilishi, ularda yuzaga keladigan xatoliklarni aniqlash, natijalarni matematik ishlab chiqish masalalari atroflicha bayon qilingan.
- Me'yoriy xujjatlar va standartlashtirish: Bu bobda standartlashtirish tushunchasi, davlat standartlari kategoriyalari va turlari, shuningdek, O'zbekiston Respublikasining standartlashtirish davlat tizimi va uning asosiy tamoyillari, xalqaro va tarmoq standartlari, texnik shartlar, korxona standartlari, xorijiy mamlakatlarning milliy standartlari, ma'muriy-hududiy standartlar haqida ma'lumot berilgan.
- Mетрология ва uning bo'limlari: Metrologiya fani uch bo'limdan iborat: nazariy metrologiya, qonunlashtiruvchi metrologiya va amaliy metrologiya. Bu bobda metrologiya, uning bo'limlari va milliy metrologiya tizimlari, shuningdek, xalqaro tashkilotlar haqida ma'lumot berilgan.
- Geodezik o'lchov asboblarining klassifikatsiyasi: Ushbu bobda geodezik o'lchov turlari, ularning klassifikatsiyasi va geodezik asboblarning tavsiflari, ularga qanday texnik xizmat ko'rsatilishi haqida so'z boradi. Shuningdek, geodezik asboblar va ularning aniqligini baholash usullari, ularning turlari va ulardan foydalanish qoidalari haqida ma'lumot berilgan.
- Geodezik asboblarning aniqligini baholash: Bu bobda geodezik asboblar va ularning aniqligini baholash usullari, ularning turlari va ulardan foydalanish qoidalari haqida ma'lumot berilgan. Jumladan, teodolitlar, nivelyirlar, taxoemetrlar va ularning aniqligini baholash usullari atroflicha yoritilgan.
- Servis geodezik asboblar va jihozlar: Bobda geodezik asbob-uqunalarga texnik xizmat ko'rsatish, me'nat xavfsizligi va ekologiya masalalari, shuningdek, geodezik asboblarning to'g'ri ishlatilishi, ta'mirlanishi va saqlanishi bo'yicha asosiy qoidalar va tavsiyalar berilgan.
- Sertifikatlashtirish va litsenziyalash: Ushbu bobda sertifikatlashtirishning asosiy maqsadi va vazifalari, uning turlari, jarayonlari, shuningdek, O'zbekiston Respublikasida litsenziyalash tartib-qoidalari haqida ma'lumot berilgan.
- Maxsulot va xizmatlarning standartlashtirilishi va kodlashtirilishi: Ushbu bobda maxsulotlarni klassifikatsiyalash, kodlashtirish va ularni standartlashtirish, shuningdek, O'zbekistonda shrixli kodlash tizimi haqida ma'lumot berilgan.
- Mетрологик xizmat tizimi: Metrologiya va uning bo'limlari, davlat metrologik nazorati turlari va ob'ektlari, shuningdek, metrologik xizmatning asosiy tamoyillari haqida ma'lumot berilgan.
- Geodezik asboblar va ularning aniqligini baholash: Bu bobda geodezik asboblarning klassifikatsiyasi, ularni tekshirish, sinash, kalibrlash, ularning aniqligini baholash usullari, xatolar nazariyasi haqida ma'lumot berilgan.