Tarmoq iqtisodiyoti

Ushbu kitob "Tarmoq iqtisodiyoti" fani bo'yicha ma'ruzalar matnini o'z ichiga oladi. Unda iqtisodiyotni modernizatsiyalash sharoitida respublikamiz kapital qurilish tarmog'idagi ilmiy-uslubiy masalalar chuqur o'rganilgan bo'lib, jumladan, "Ko'chmas mulk ekspertizasi va uni boshqarish" kafedrasi tomonidan tayyorlangan ushbu materialda iqtisodiy rivojlanish, investitsiya siyosati, ilmiy-texnik taraqqiyot, moddiy-texnikaviy baza va uning takomillashtirish yo'nalishlari, bandlik muammolari kabi muhim masalalar chuqur yoritilgan. Kitobda qurilishni boshqarishning zamonaviy tizimi va organlari, shuningdek, turli qurilish korxonalarining bozor iqtisodiyoti sub’ekti sifatida faoliyatining asosiy jihatlari, tadbirkorlikni rivojlantirish va qo'llab-quvvatlashda davlatning o'rni hamda ishchi kuchini rivojlantirish va kadrlar salohiyatini takomillashtirish muammolari ham atroflicha o'rganilgan. Ma'ruzalar matnida iqtisodiyotni modernizatsiyalash, investitsiyalar va ishbilarmonlik muhitini yaxshilash, qurilishni boshqarish tizimini takomillashtirishga qaratilgan chora-tadbirlar, hamda qulay investitsiya muhitini yaratish kabi muhim masalalar yoritilgan.

Asosiy mavzular

• Kirish: Kitobning kirish qismida O'zbekiston Respublikasi Prezidentining 2019 yildagi murojaatnomasi asosida mamlakat rivojlanishining ustivor yo'nalishlari, iqtisodiyotni modernizatsiyalash va kapital qurilish sohasidagi islohotlarning asosiy yo'nalishlari va muammolari chuqur yoritilgan.
• 1-mavzu: “Tarmoq iqtisodiyoti” fanining predmeti, maqsadi, mazmuni va vazifalari: Ushbu mavzu "Tarmoq iqtisodiyoti" fanining predmeti, maqsadi, vazifalari va qurilishning milliy iqtisodiyotdagi o‘rni hamda ahamiyati haqida ma’lumot beradi.
• 2-mavzu: Kapital qurilishda iqtisodiy islohotlarni chuqurlashtirishning asosiy yo‘nalishlari va muammolari: Mazkur mavzu iqtisodiy islohotlarni chuqurlashtirishning asosiy yo‘nalishlari, muammolari, kapital qurilishda shartnoma tizimi va tanlov savdolari hamda tadbirkorlikni rivojlantirish yo‘nalishlari va imkoniyatlarini yoritib beradi.
• 3-mavzu: Iqtisodiyotni modernizatsiyalash sharoitida investitsion siyosat: Ushbu mavzu bozor iqtisodiyoti sharoitida investitsiya siyosatining mohiyati, xususiyatlari, investitsiya-qurilish jarayoni, uni tashkil qilish va samaradorligi, investitsiya loyihalari va dasturlari hamda ularning iqtisodiyotni modernizatsiyalashdagi o‘rni haqida ma'lumot beradi.
• 4-mavzu. Investitsiyalarning iqtisodiy samaradorligini baholash uslublari: Mazkur mavzu investitsiyalarning iqtisodiy samaradorligini baholash nazariyasi va amaliyoti tarixi, investitsiyalar tuzilmasi va ularni investitsion qarorlar samaradorligiga ta’siri, investitsiyalarni iqtisodiy samaradorligini baholash uslublari va oshirish yo‘llarini yoritib beradi.
• 5-mavzu: Qurilishda loyihalashtirish iqtisodiyoti va uni tashkil etish: Ushbu mavzu qurilishda loyihalashning maqsadi va vazifalari, loyihalash bosqichlari va loyiha hujjatlarining tarkibi, loyiha yechimlari iqtisodiy samaradorligini baholash va oshirish yo‘nalishlarini yoritib beradi.
• 6-mavzu: Investitsion-qurilish faoliyatining davlat tomonidan tartibga solinishi: Mazkur mavzu boshqaruv ob’yektiv zaruriyati va maqsadga yo‘naltirilgan jarayon sifatida, boshqarish maqsadlari, vazifalari va xususiyatlari, boshqarish zamonaviy tizimi va organlari hamda pudrat tashkilotlari va firmalarning qurilishni boshqarishdagi asosiy bo‘g‘inlari haqida ma’lumot beradi.
• 7-mavzu. Qurilish industriyasining ishlab chiqarish va resurs salohiyati hamda undan oqilona foydalanish: Ushbu mavzu ishlab chiqarish salohiyati va resurslari, ularning mazmuni, o‘ziga xos xususiyatlari, asosiy fondlar, aylanma fondlar, mehnat resurslari va ularning ahamiyati hamda undan oqilona foydalanish yo‘llarini yoritib beradi.
• 8-mavzu: Qurilish korxonasi bozor iqtisodiyoti sub’yekti sifatida: Mazkur mavzu tadbirkorlik va korxona, turli qurilish korxonalarini shakllantirish va ular faoliyatining asosiy jihatlari hamda tadbirkorlikni rivojlantirish qo‘llab-quvvatlashda davlatning o‘rni haqida ma’lumot beradi.
• 9-mavzu: Qurilishda mehnat resurslari va mehnat unumdorligi: Ushbu mavzu mehnat resurslari va mehnat unumdorligi mohiyati, uni o‘stirish omillari va rezervlari, o‘lchash metodlari va baholashni yoritib beradi.
• 10-mavzu: Qurilishda mehnat munosabatlari va kadrlar salohiyatini takomillashtirish muammolari: Mazkur mavzu korxonaning kadrlar salohiyati, bozor munosabatlari sharoitlarida korxonaning kadrlar siyosati va korxonalarda mehnatga haq to‘lash muammolarini chuqur o‘rganadi.
• 11-mavzu: Qurilish moddiy – texnikaviy bazasi va uni takomillashtirish yo‘nalishlari: Ushbu mavzu bozor sharoitida qurilish moddiy-texnika ta’minoti, resurslari yetkazilishini tashkil etish, moddiy-texnika resurslari ta’minoti shakllari va metodlari hamda ularning samaradorligini va qurilish moddiy-texnika ta’minotini tashkil etish tizimida logistikani yoritib beradi.
• 12-mavzu. Qurilishda ilmiy-texnika taraqqiyoti va uning iqtisodiy samaradorligi: Mazkur mavzu iqtisodiyot va jamiyatda ilmiy-texnika taraqqiyoti rivojlanish dastagi sifatida, qurilishda ilmiy-texnika taraqqiyoti va uning jamiyatning ijtimoiy-iqtisodiy taraqqiyotiga ta’siri, uning ahamiyati va asosiy yo‘nalishlari, bashorati va rejalashtirilishi hamda iqtisodiy samaradorligini baholashni o‘rganadi.
• 13 - mavzu. Qurilish mahsulotining tannarxi, foyda va rentabellik: Ushbu mavzu qurilish-montaj ishlari tannarxi strukturasi, qurilishning smeta bo‘yicha qiymati, foyda va uni hisoblash usullari hamda qurilishda rentabellikni tushuntirib beradi.
• 14-mavzu: Qurilish ishlab chiqarishini diversifikatsiyalash asoslari: Mazkur mavzu diversifikatsiyaning mohiyati va turkumlanishi, uni amalga oshirish sharoitlari va mezonlari, hamda tashkil etish va o‘tkazish tartibini yoritib beradi.
• Fodalanilgan adabiyotlar ro’yxati: Kitobda keltirilgan ma’lumotlar va o‘rganilgan mavzular yuzasidan foydalanilgan adabiyotlar ro‘yxati keltirilgan.