Аҳоли географияси ва демография асослари
Ushbu kitobda "Aholi geografiyasi va demografiya asoslari" nomli o’quv qo’llanmasi "O’zbekiston Respublikasi Oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi” tomonidan tavsiya etilgan bo’lib, unda aholi geografiyasi va demografiya fanining asosiy tushunchalari, jarayonlari, qonuniyatlari, nazariyalari, metodologiyasi hamda O’zbekiston misolida aholining demografik xususiyatlari atroflicha yoritilgan. Kitobda aholining ijtimoiy tarkibi, irqiy tarkibi, diniy tarkibi, jinsiy tarkibi, yosh tarkibi hamda aholining joylashuvi va zichligi, mehnat resurslari va ulardan foydalanish, demografik siyosat va bashorat kabi muhim masalalar atroflicha tahlil qilingan. Shuningdek, kitobda dunyo xalqlari va ularning geografik tarqalishi, ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanishi hamda demografik jarayonlarning o’zaro bog’liqligi keng yoritib berilgan.
Asosiy mavzular
- Aholi geografiyasi va demografiya asoslarining predmeti va vazifalari: Ushbu bobda aholi geografiyasi va demografiya fanining predmeti, vazifalari, ushbu fanlarning boshqa fanlar bilan aloqasi, iqtisodiy va ijtimoiy geografiyaning muhim tarmog’i ekanligi, shuningdek ularning tarixi va rivojlanishi haqida ma’lumot beriladi.
- Aholining demografik va ijtimoiy harakatlari: Ushbu bobda aholining jamiyat taraqqiyotiga ahamiyati, aholini hisobga olish va ro’yxatlari, aholini takror barpo qilish masalalari, demografik koeffisientlar, aholi migratsiyasi, oilaning demografik taraqqiyoti, aholining demografik tarkibi, etnik va ijtimoiy tarkibi hamda dunyo xalqlari klassifikasiyasi kabi masalalar tahlil qilinadi.
- Mehnat resurslari va ulardan foydalanish: Ushbu bobda mehnat resurslari va ularning tarkibi, demografik jarayonlar va mehnat resurslarining shakllanishi, aholining yosh-jins tarkibi va mehnat resurslarining shakllanishi hamda mehnat resurslaridan foydalanish borasidagi islohotlar atroflicha yoritilgan.
- Aholining joylashuvi va uning geografik shakllari: Ushbu bobda aholining hududiy taqsimlanishi va zichligi, aholining dunyo hududlari bo’ylab joylashuvi, aholi joylashuvining geografik shakllari, aholining shahar bilan qishloq o’rtasida taqsimlanishi kabi masalalar tahlil qilinadi.
- Aholi rivojlanishining qonuniyatlari: Ushbu bobda demografik siyosat, demografik bashorat, aholining tabiiy o’sishi va mehnat resurslarining shakllanishi hamda demografik jarayonlarning rivojlanish qonuniyatlari haqida ma’lumot beriladi.