Формальдегид ва фурфурол асосида кўп функционал таъсирга эга бўлган биологик фаол моддалар синтези, синфланиши ва олиш технологиясини ишлаб чиқиш

Mazkur avtoreferatda Исаков Хаятулла tomonidan O'zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Oliy attestatsiya komissiyasida himoya qilingan "Formaldegid va furfurol asosida ko'p funksional ta'sirga ega bo'lgan biologik faol moddalar sintezi, sinflanishi va olish texnologiyasini ishlab chiqish" mavzusidagi texnika fanlari doktori (DSc) dissertatsiyasining asosiy natijalari keltirilgan. Tadqiqotda murakkab ta'sirga ega, kam zaharli, samarali urug'dori-lagich va o'simlik o'sish stimulyatorlarini sintez qilish hamda ularning ishlab chiqarish texnologiyasini ishlab chiqishga bag'ishlangan ilmiy izlanishlar natijalari bayon etilgan.

Asosiy mavzular

• Kitobning dolzarbligi va vazifalari: Dissertatsiya mavzusi dolzarbligi, qishloq xo'jaligi ekinlari uchun kam zaharli va samarali urug'dori-lagichlar va stimulyatorlarga bo'lgan ehtiyojni qondirish hamda ularni ishlab chiqarish texnologiyasini takomillashtirish zarurati bilan asoslangan. Tadqiqotning asosiy vazifalari jumlasiga yangi turdagi ko'p funksiyali biologik faol moddalarni sintez qilish, ularni sinflash va ularni olish uchun optimal texnologik jarayonlarni ishlab chiqish kiradi.
• Ilmiy yangiliklari va amaliy ahamiyati: Ishda 32 ta yangi birikmaning sintezi, ularning olingan natijalari bo'yicha kimyoviy va fizik-kimyoviy tahlili, shuningdek, ularning o'simliklar o'sishi va rivojlanishiga ta'sirini o'rganish natijalari keltirilgan. Tadqiqot natijalari asosida "P-4", "XC-2" va "XC-21" kabi preparatlar ishlab chiqilgan va ularning ishlab chiqarilishi amaliyotga tatbiq etilgan.
• Tadqiqot usullari va nazariy asoslari: Tadqiqotda kimyoviy, vizual-politermik, izotermik, termik, elektron-paramagnitli rezonans (EPR), ИҚ-spektroskopik va rentgenfazali tahlil usullaridan foydalanilgan. Ilmiy izlanishlar natijasida olingan ma'lumotlar va yangi qo'shilmalar jahon hamjamiyatiga taqdim etilgan.
• Ilmiy ishlar va amaliyotga tatbiqi: Dissertatsiya mavzusi bo'yicha 35 ta ilmiy ish chop etilgan, jumladan 12 ta maqola va 2 ta patent olingan. Tadqiqot natijalari asosida ishlab chiqilgan "P-4" preparati Qishloq xo'jaligida qo'llashga ruxsat etilgan preparatlar ro'yxatiga kiritilgan va "AGROKIM" MChJda ishlab chiqarilib, 4558,57 tonnadan ortiq mahsulot tayyorlangan.