Тасвирий санъат тарихи
Ushbu kitob O’zbekiston Respublikasi Oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi tomonidan chop etilgan bo’lib, san’atshunoslik yo’nalishidagi talabalar uchun mo’ljallangan. Kitobda tasviriy san’atning paydo bo’lishidan hozirgi zamon bosqichigacha bo’lgan davr, uning turlari va janrlari, turli davrlardagi va xalqlardagi san’atning rivojlanishi, uslublari, asosiy namunalari va mashhur san’atkorlarning ijodi haqida atroflicha ma’lumot berilgan. Kitobda O’zbekiston san’ati tarixi ham alohida o’rin tutadi. Kitobda shuningdek, san’atga oid muhim terminlar va tushunchalar ham izohlab berilgan.
Asosiy mavzular
- San’at tarixiga mukaddima. Tasviriy san’atning turi va janrlari: San’atning kelib chiqishi, mazmuni va mohiyati. Tasviriy san’atning turi va janrlari haqida. Rangtasvir, haykaltaroshlik, grafika kabi tasviriy san’at turlari va ularning o’ziga xos xususiyatlari.
- Ibtidoiy jamoa davri san’ati: Ibtidoiy jamoa davri tarixi, san’at asarlari, arxeologik topilmalar, tosh, mis, bronza va temir davrlari, ibtidoiy san’atning asosiy bosqichlari va xususiyatlari.
- Qadimgi Sharq san’ati: Qadimgi Sharqning geografik o’rni va davriy chegarasi, quldorlik davlatlarida san’atning rivojlanishi, Sharq madaniyatining o’ziga xos tomonlari.
- Qadimgi Misr san’ati: Qadimgi Misr san’ati va madaniyatining o’ziga xos xususiyatlari. Piramidalar, ibodatxonalar, haykaltaroshlik va rassomchilik.
- Old Osiyo san’ati: Old Osiyoning geografik o’rni va davriy chegarasi. Xalqlar va davlatlar san’atidagi o’xshashlik va o’ziga xos tomonlari. Bobil minorasi va boshqa yodgorliklar.
- Qadimgi Eron va O’rta Osiyo san’ati: Qadimgi Eron san’ati rivojlanishida podsholiklarning o’rni. Muhr yuzasidagi tasvirning rivojlanishi. Ahmoniylar davri san’ati va uning O’rta Osiyo san’atiga ta’siri.
- Qadimgi Hindiston va Xitoy san’ati: Qadimgi Hindiston tarixi va madaniyatiga xos bo’lgan xususiyatlar. Maurya va Gupta sulolalari davrida san’atning rivojlanishi. Buyuk Xitoy devori.
- Qadimgi Gretsiya san’ati: Qadimgi Gretsiya san’ati rivojlanishining asosiy bosqichlari. Gomer davri, Arxaika, Klassika va Ellinizm davrlari. Me’morchilik va haykaltaroshlikning o’ziga xos xususiyatlari.
- Qadimgi Italiya san’ati: Qadimgi Italiya san’ati va uning mohiyati. Rim san’ati va madaniyatining ahamiyati. Etrusklar va Rim san’atining rivojlanishi.
- O’rta asrlar san’ati: Evropada o’rta asrlar san’ati, Gotika, Roman va Varvarlar davrlari. Vizantiya, Bolgariya, Serbiya san’ati.
- Uyg’onish davri san’ati: Evropada Uyg’onish davrining rivojlanishiga sabablar. Renessans davrining yirik rassom va haykaltaroshlari. Leonardo da Vinchi, Rafael Santi, Mikelanjelo va boshqalar ijodi.
- XVII – XVIII asrlarda Evropa san’ati: Barokko va klassitsizm uslublari. Rembrandt va Diego Velaskes ijodi.
- XVIII asr oxiri XIX asr boshlaridagi chet el san’ati: Realizm va romantizm oqimlari. Fransisko Goyya va Delakrua ijodi.
- XIX asrning I yarmida Rus san’ati: Pyotr I reformalarining rus san’atiga ta’siri. Portret, manzara, tarixiy janrlarning rivojlanishi. I.Nikitin, A.Antropov, K.Bryulov kabi rassomlar ijodi.
- XIX asrning oxiri XX asrning boshlaridagi Rus san’ati: «Sayyor rassomlar» harakatining paydo bo’lishi va mohiyati. Kramskoy, Perov, Repin, Vasnetsov kabi rassomlarning ijodi.
- XX asr sobiq sovet davridagi san’at: XX asr boshlarida O’zbekiston san’atining rivojlanishi. Sovet davri san’ati va uning asosiy yo’nalishlari. Deyneka, Grekov, Benkov ijodi.
- XIX-XX asr chet el san’ati: Impressionizm va uning vakillari. Realizm, romantizm va boshqa oqimlar.
- XX asr boshlaridagi O’zbekiston san’ati: XX asr boshlarida O’zbekiston san’ati taraqqiyoti. Milliy rassomlik maktabining shakllanishi. Iskandar Ikromov, Chingiz Axmarov, Malik Nabiev kabi rassomlar ijodi.
- Mustaqillik yillarida O’zbekiston san’ati: Mustaqillik davrida O’zbekiston san’atining rivojlanishi. Zamonaviy o’zbek rassomlari va ularning ijodi.
- Glossariy: Kitobda uchraydigan san’atga oid muhim terminlar va tushunchalarning izohlari.