Methods to the Principle of Austerity in European Linguistics
Ushbu maqola Yevropa lingvistikasida "soddatlik" (austerity) printsipini tahlil qiladi. Unda ushbu hodisaning nazariy asoslari, ilmiy tadqiqotlari, jumladan, fransuz, ispan, rus va ingliz tillaridagi oʻrganilishi, shuningdek, Oʻzbek tilidagi tadqiqotlar bilan qiyoslanishi yoritilgan. Maqolada soddatlikning turli koʻrinishlari, jumladan, pragmatik, metallurgik, grammatik va sintaktik jihatlari, shuningdek, uning til taraqqiyoti va stilistikada tutgan oʻrni haqida fikr yuritiladi. Olimlar soddatlikning mohiyatini turlicha talqin etishlari va bu borada hali ham koʻplab bahsli masalalar mavjudligi taʼkidlanadi.
Asosiy mavzular
- Soddatlik printsipining nazariy asoslari: Maqolada soddatlik printsipining Ferdinand de Saussure asarlarida koʻtarilgani va undan oldingi davrlarda ham yunon va rim olimlari tomonidan oʻrganilgani haqida soʻz boradi. Shuningdek, ushbu tushunchaning oʻziga xosligi va uning grammatik jihatlari tahlil qilinadi.
- Soddatlikning Yevropa tillaridagi tadqiqotlari: Maqolada soddatlikning fransuz, ispan, rus va ingliz tillaridagi tadqiqotlari, xususan, nutqdagi boʻshliqlarning qanday toʻldirilishi va bu hodisaning tilshunoslikdagi ahamiyati tahlil qilinadi. Ingliz tilida ushbu mavzu keng yoritilgani taʼkidlanadi.
- Soddatlikning Oʻzbek tilidagi oʻrni: Maqolada Oʻzbek tilida soddatlik printsipining qoʻllanilishi va F. Ibragimova hamda N.M. Mahmudova kabi tadqiqotchilarning ushbu mavzudagi ishlari yoritiladi. Oʻzbek tilida soddatlikning nutqiy jarayonlarda qanday namoyon boʻlishi va uning oʻziga xos jihatlari haqida fikr yuritiladi.
- Soddatlikning turlari va tasnifi: Maqolada S. Adler tomonidan ilgari surilgan pragmatik, metallurgik, grammatik va sintaktik kabi soddatlikning toʻrt turi keltiriladi. Shuningdek, M. Greviss tomonidan taklif qilingan soxta tejash va etimologik tejash kabi tamoyillar ham tahlil qilinadi.
- Til va tafakkur munosabati: Maqolaning yakuniy qismida til va tafakkur, mantiq va grammatika, shakl va maʼno oʻrtasidagi bogʻliqlik kabi fundamental lingvistik muammolarga toʻxtalib oʻtiladi. Soddatlikning til rivojlanishidagi oʻrni va uning eng qadimgi lingvistik hodisalardan biri ekanligi taʼkidlanadi.