Полиолефинлар технологияси
Ushbu kitob O'zbekiston Respublikasi Oliy va O'rta Maxsus Ta'lim Vazirligi tomonidan tayyorlangan bo'lib, Buxoro Muhandislik Texnologiya Instituti "Organik Moddalar Kimyoviy Texnologiyasi" Kafedrasi tomonidan nashr etilgan. Kitobda 5320400 – "Kimyoviy Texnologiya" (yuqori molekulali birikmalar) yo'nalishida tahsil olayotgan talabalar uchun "Poliolefinlar Texnologiyasi" fanidan ma'ruzalar matni joy olgan. Kitobda polietilen, polipropilen va poliizobutilen kabi muhim polimerlarning ishlab chiqarish texnologiyalari, ularning xossalari va qo'llanilishi keng yoritilgan. Turli polietilen turlari (yuqori, o'rta va past bosimda olingan) hamda ularning zamonaviy ishlab chiqarish usullari, jumladan Sclairtech va Yunipol texnologiyalari batafsil tushuntirilgan. Shuningdek, polipropilen va poliizobutilenning ishlab chiqarish jarayonlari va ularning asosiy xossalari haqida ma'lumot berilgan.
Asosiy mavzular
- Poliolefinlar ishlab chiqarishning hozirgi holati: Ushbu mavzu umumiy tarzda poliolefinlar haqida tushuncha beradi. Polietilen, polivinilhlorid, polistirol kabi polimerlarning dunyo bo'yicha ishlab chiqarish hajmlari, etilenning ahamiyati va uning neft-gaz sanoati bilan bog'liqligi haqida ma'lumotlar keltirilgan. Shuningdek, O'zbekistonda neft-gaz sohasi va uni rivojlantirish yo'nalishlari haqida ham so'z boradi.
- Polietilenni ishlab chiqarish usullari: Bu mavzu polietilen olishning to'rtta asosiy usulini batafsil yoritib beradi: yuqori bosimda, past bosimda, eritma muhitida va boshqa texnologiyalar. Har bir usulning texnologik jarayoni, qo'llaniladigan katalizatorlar, reaktorlar va olingan polietilenning xossalari haqida ma'lumot berilgan. Jumladan, Sclairtech va Yunipol kabi zamonaviy texnologiyalar tahlil qilingan.
- Polipropilen ishlab chiqarish texnologiyasi: Ushbu mavzu polipropilenning kimyoviy tuzilishi, uni ishlab chiqarish texnologiyasi va asosiy xossalarini yoritadi. Polipropilenning polietilendan farqli jihatlari, xususan, yuqori haroratga chidamliligi va mo'rtligi haqida ma'lumot berilgan. Shuningdek, uni ishlab chiqarishda qo'llaniladigan katalizatorlar va jarayonlar haqida ham so'z boradi.
- Poliizobutilen ishlab chiqarish texnologiyasi: Bu mavzu poliizobutilenning kimyoviy tuzilishi, uni ishlab chiqarishning asosiy usullari va xossalari bilan tanishtiradi. Poliizobutilenning elastikligi, sovuqqa chidamliligi va kimyoviy turqunligi kabi xususiyatlari haqida ma'lumot berilgan. Shuningdek, uning kabel sanoatida va boshqa sohalarda qo'llanilishi haqida ham so'z boradi.