Tаянч ва фанга оид компетенциялар асосида таълим мазмунини такомиллаштириш ва ўқувчилар компетентлигини ривожлантириш (физика фанини ўқитиш мисолида)

Ushbu doktorlik dissertatsiyasi umumta'lim maktablarida fizika o'qitish jarayonida o'quvchilarning kompetentligini rivojlantirishga bag'ishlangan. Tadqiqotda fizika darslari mazmunini takomillashtirish va o'quvchilarda asosiy (fundamental) va fanga oid (subject-related) kompetensiyalarni shakllantirish usullari o'rganilgan. Xususan, fizika fani misolida o'quv jarayonini tashkil etish, yangi pedagogik texnologiyalarni qo'llash, o'quvchilarda mantiqiy fikrlashni rivojlantirish va ularning bilimlarini amaliyotga tatbiq etish ko'nikmalarini shakllantirishga alohida e'tibor qaratilgan. Tadqiqotda aniqlangan ilmiy-amaliy natijalar va takliflar umumta'lim maktablarida fizika o'qitish sifatini oshirishga qaratilgan.

Asosiy mavzular

  • Tadqiqotning dolzarbligi va zarurati: Jahon global-lashuvi sharoitida ta'lim va kadrlar tayyorlash tizimida kompetentli yondashuvning ahamiyati, xalqaro baholash dasturlari (PIAAC, PISA) va ularning ta'lim jarayoniga ta'siri, O'zbekiston Respublikasi ta'lim tizimidagi islohotlar hamda fizika o'qitishning kompetentlik asosida takomillashtirish zarurati.
  • Tadqiqotning ilmiy yangiligi: Fizika o'qitish jarayonida o'quvchilarning fizika fani bo'yicha kompetensiyalari tarkibini aniqlashtirish, umumta'lim fanlari va fanga oid kompetensiyalarni shakllantirish modellarini ishlab chiqish, pedagogik-psixologik diagnostika funksiyalarini kengaytirish va tajriba-sinovlar natijalarini matematik-statistik usullar bilan asoslash.
  • Tadqiqotning nazariy va amaliy ahamiyati: Fizika o'qitish nazariyasini takomillashtirishga oid yangi metodik yondashuvlar, ta'limiy resurslar (o'quv dasturlari, darsliklar, qo'llanmalar) yaratish va ularni amaliyotga tatbiq etish natijalari, hamda ta'lim sifatini oshirishga yo'naltirilgan tavsiyalar.
  • Tadqiqot natijalarining joriy etilishi: Olingan natijalarning davlat ta'lim standartlarini ishlab chiqish, o'quv-metodik majmualarni yaratish, xalqaro baholash tizimlariga tayyorgarlikni oshirish va pedagog kadrlar malakasini oshirish jarayonlarida foydalanilganligi.