Тенгсиз ипакчи энтомопатоген микроорганизмларини ўрганиш ва улардан биологик ҳимоя қилиш усулида фойдаланиш
Ushbu dissertatsiya «Tengsiz ipakchi» (Lymantria dispar L.) zararkunandasining entomopatogen mikroorganizmlarini o'rganish va ulardan biologik himoya qilish maqsadida tadqiqot olib borilgan. Tadqiqot natijasida «Tengsiz ipakchi»ning Toshkent viloyatida tarqalgan populyatsiyasi aniqlanib, uning geografik joylashuvi va biologik xususiyatlari o'rganilgan. Shuningdek, ushbu zararkunanda bilan kurashishda samarali bo'lgan biologik preparat ishlab chiqilgan va uning samaradorligi dalalarda sinab ko'rilgan. Tadqiqotda «Tengsiz ipakchi»ga qarshi kurashda kimyoviy vositalardan ko'ra ekologik toza va samarali usullardan foydalanish muhimligi ta'kidlangan.
Asosiy mavzular
- Tengsiz ipakchi va uning entomopatogen mikroorganizmlari: Ushbu bo'limda «Tengsiz ipakchi» hasharotining umumiy biologiyasi, uning tarqalishi, ekologik xususiyatlari va uning bilan kurashishda qo'llaniladigan entomopatogen mikroorganizmlar haqida ma'lumot berilgan. Shuningdek, ushbu zararkunandaga qarshi jahonda va O'zbekistonda olib borilgan tadqiqotlar tahlil qilingan.
- Tadqiqot o'tkazilgan joy tavsifi va tadqiqot usullari: Bu bo'limda tadqiqot o'tkazilgan hududning (Toshkent viloyati, Bo'stonliq tumani) tabiiy-iqlim sharoitlari, geografik joylashuvi va tadqiqot jarayonida qo'llanilgan usullar, materiallar haqida batafsil ma'lumot berilgan.
- Tengsiz ipakchi populyatsiyasining biologik xususiyatlari va uning entomopatogen mikroorganizmlari: Ushbu bo'limda «Tengsiz ipakchi»ning Toshkent viloyatidagi populyatsiyasining biologik xususiyatlari, ya'ni tashqi ko'rinishi, rangdorligi, rivojlanish bosqichlari va tarqalishi o'rganilgan. Shuningdek, populyatsiyaning turli entomopatogen mikroorganizmlar bilan zararlanish darajasi aniqlangan.
- Tengsiz ipakchi virusining patogenlik xususiyatlari: Bu bo'limda «Tengsiz ipakchi»dan ajratib olingan virus izolyatlarining patogenlik xususiyatlari, ya'ni hasharotlarga ta'sir kuchi, kasallik qo'zg'atuvchi xususiyatlari va yuqumli darajasi tadqiq qilingan. Turli sharoitlarda virusning tarqalishi va saqlanishi o'rganilgan.
- «Tengsiz ipakchi»ga qarshi biologik kurash vositalarini yaratish va qo'llash: Ushbu bo'limda «Tengsiz ipakchi»ning yuqori virusli shtammlaridan olingan yangi VIRIN-LdU mikrobiologik preparatining yaratilishi, uning laboratoriya va dala sharoitlarida biologik samaradorligi va iqtisodiy samaradorligi tadqiq qilingan. Preparatni qo'llash bo'yicha tavsiyalar berilgan.