“Гўрўғли” туркуми достонларининг оғзаки ва қўлёзма нусхаларини қиёсий ўрганиш

Ushbu dissertatsiya Oʻzbekiston Respublikasi Oliy attestatsiya komissiyasi B2017.1.DSc/Fil9 raqamli ilmiy kengashi huzurida tashkil etilgan Oʻzbek tili, adabiyoti va folklori instituti ilmiy darajalar beruvchi Ilmiy kengashi hamda Urganch davlat universiteti tomonidan tasdiqlangan doktorlik (DSc) dissertatsiya avtoreferatidir. Unda oʻzbek tilida, shuningdek, rus va ingliz tillarida “Goʻroʻgʻli” dostonining ogʻzaki va qoʻlyozma variantlarini qiyosiy oʻrganishga bagʻishlangan tadqiqotlar natijalari bayon etilgan. Tadqiqotda dostonlarning kelib chiqishi, rivojlanishi, ijro an’analari, shuningdek, dunyo folklorshunosligidagi oʻrni, qoʻlyozma va toshbosma nusxalarining poetik jihatlari va oʻziga xos xususiyatlari tahlil qilingan.

Asosiy mavzular

• Dissertatsiya mavzusining dolzarbligi va zarurati: Jahon folklorshunosligida
• Tadqiqotning maqsadi va vazifalari: “Goʻroʻgʻli” dostonining turkiy xalqlar orasida tarqalgan qoʻlyozma va toshbosma nusxalarining jonli epik an’anada saqlanib qolgan ogʻzaki variantlari bilan qiyoslash orqali doston qoʻlyozma va toshbosma nusxalarining shakllanish tarixini yoritish hamda epik syujetlar genezis va badiy evolyutsiyasi bosqichlarini aniqlashdan iborat.
• Ilmiy yangiligi: “Goʻroʻgʻli” dostonining turkiy versiyalarining shakllanishi va rivojlanishiga doir yangi ilmiy natijalarga erishilgan. Jumladan, turkiy xalqlar qahramonlik eposining shakllanish manbalari aniqlangan.
• Tadqiqot natijalarining amaliy ahamiyati: Tadqiqotning amaliy ahamiyati uning asosiy ilmiy xulosalari va materiallaridan oliy oʻquv yurtlarida “Oʻzbek folklori”, “Oʻzbek mumtoz adabiyoti tarixi” fanlari boʻyicha dars mashgʻulotlarida, oʻquv dasturlari, darsliklar va oʻquv qoʻllanmalar tayyorlashda foydalanish mumkinligida namoyon boʻladi.